Sản phẩm mới, bài học cho người đi đầu

Ngay trong ngày đầu tiên triển khai sản phẩm đầu tư theo chỉ số VTG-VNIndex, Công ty Cổ phần Kinh doanh đầu tư tài chính VTG đã bị Ủy ban Chứng khoán Nhà nước "tuýt còi" với lý do vi phạm Luật Chứng khoán.

Không chỉ có VTG, hai công ty khác là Đại Long và Công ty Cổ phần Hai mươi bốn cũng bị cấm không được triển khai các sản phẩm tương tự.

Trong khi phía doanh nghiệp cho rằng, đây chỉ đơn thuần là các sản phẩm mới cho thị trường thì Ủy ban Chứng khoán khẳng định, các doanh nghiệp thực hiện việc tổ chức thị trường cho các sản phẩm chứng khoán như vậy là vi phạm Điều 33 Luật Chứng khoán.

Theo đó, ngoài sở giao dịch chứng khoán và trung tâm giao dịch chứng khoán, không tổ chức, cá nhân nào được phép tổ chức thị trường giao dịch chứng khoán.

Sản phẩm đầu tư "cổ phiếu thị trường" của VTG là một sản phẩm mới chưa từng xuất hiện tại Việt Nam. Theo VGT, nhà đầu tư dự đoán xu hướng của VN-Index để quyết định việc có mua sản phẩm VTG-VNIndex hay không. Chẳng hạn, nhà đầu tư mua sản phẩm này, VN-Index ở mức 500 điểm, tương ứng với 500 sản phẩm VTG-VNIndex, trị giá 5 triệu đồng (10.000 đồng/đơn vị sản phẩm VTG-VNIndex).

Sau khi mua, nhà đầu tư sẽ thu lãi hay chịu lỗ tùy theo biến động của VN-Index. Bên cạnh đó, nhà đầu tư còn được sử dụng đòn bẩy tài chính, tùy thuộc vào việc đầu tư ngắn hạn hay dài hạn. Phía công ty sẽ đứng ra thu phí quản lý của nhà đầu tư ở mức từ 1,5 - 3%, tùy thuộc vào việc thanh lý hợp đồng trước hay sau 3 tháng.

Việc đưa ra các sản phẩm đầu tư mới được nhận định là một trong những yếu tố thúc đẩy thị trường chứng khoán phát triển. Và tới đây, khi sự hội nhập ngày càng sâu rộng, sẽ có nhiều sản phẩm mới trên các thị trường chứng khoán phát triển du nhập vào Việt Nam.

Nhưng làm thế nào để sản phẩm đó không phạm luật, không bị "khai tử" ngay trong ngày "khai sinh" là điều không đơn giản. Trước khi sản phẩm đầu tư theo chỉ số bị cấm, một số sản phẩm trên thị trường chứng khoán tự do (OTC) tại Công ty Chứng khoán VnDirect hay Công ty Chứng khoán Phố Wall cũng đã bị đóng cửa. Đóng cửa không phải vì không có "đất sống", mà vì quy định hiện hành chưa cho phép và vì tiềm ẩn nhiều rủi ro khiến cơ quan quản lý khó… quản lý!

Trong bối cảnh này, nhiều ý kiến cho rằng, Bộ Tài chính, Ủy ban Chứng khoán cần thiết phải quy định cụ thể thế nào là tổ chức thị trường, thế nào là sản phẩm mới, những đối tượng nào được phép triển khai sản phẩm mới cho thị trường…

Cũng có ý kiến cho rằng, nếu chưa quy định cụ thể những việc doanh nghiệp được làm thì nên cho phép họ triển khai và chịu sự điều chỉnh theo quy định của Luật Doanh nghiệp, Luật Dân sự. Như vậy, vừa không hạn chế quyền kinh doanh của doanh nghiệp, mặt khác thúc đẩy các ý tưởng sáng tạo, đưa ra các sản phẩm đầu tư tài chính tại Việt Nam vượt lên khỏi sự cũ kỹ, đơn điệu như đã tồn tại trong 10 năm qua.

Sản phẩm VTG-VNIndex không đến được với nhà đầu tư là cái giá không nhỏ cho VTG khi không lường trước rào cản pháp lý... Do đó, rà kỹ hành lang pháp lý trước khi triển khai là bài học giá trị cho những doanh nghiệp đang có ý định "đi đầu".        

Đông Hải

(ĐTCK)