Thiết kế album từ Việt Nam ghi dấu ấn tại Grammy 2024
Danh sách đầy đủ các đề cử cho Giải Grammy thường niên lần thứ 66 đã được công bố, trong đó album Gieo là sản phẩm của nhóm nhạc Ngọt đến từ Việt Nam đã lọt vào đề cử ở hạng mục thiết kế...
Việc album của nhóm nhạc underground Việt Nam nhận về đề cử ở hạng mục Thiết kế ấn phẩm đặc biệt (Best Boxed or Special Limited Edition Package) tại giải Grammy 2024 trở thành tâm điểm bàn luận rôm rả trên mạng xã hội. Kết quả chiến thắng sẽ được công bố vào ngày 4/2/2024 tại Los Angeles, Mỹ. Hạng mục nói trên được trao từ năm 1995 cho các giám đốc thiết kế đồ họa của một album, thường không được trao cho các nghệ sĩ, trừ khi họ cũng đóng góp vào phần sáng tạo nghệ thuật.
Gieo ra mắt vào năm 2022, là album phòng thu thứ 4 và cũng là mới nhất của nhóm nhạc, Ngọt cũng tiết lộ Duy Đào là người đặt tên cho album này – dù anh không phải là thành viên của ban nhạc. Chia sẻ về tên gọi album, Duy Đào cho biết Gieo ra đời lúc ban nhạc không hoạt động một thời gian, sau dịch Covid-19. "Chúng tôi muốn có một sản phẩm nhẹ nhàng, vui vẻ, có cảm giác lễ hội. Tên album Gieo xuất phát từ ý nghĩ mỗi sáng tạo mới là thành quả của một quá trình tích lũy, giống như vòng đời của những hạt giống”.
Duy Đào kể lại, anh và hai thành viên sáng lập của ban nhạc Ngọt - Thắng và Nam Anh - sống cùng một tuyến phố mà phải hơn 20 năm mới có duyên được gặp nhau. “Lần đầu tiên thiết kế cho Ngọt cũng rất tình cờ, tôi có giúp band làm title cho MV Mấy Khi rồi tiếp đến là album Gieo. Giờ mọi người đã trở thành bạn của nhau, Nam Anh giới thiệu tôi với mọi người khác trong nhóm. Tôi rất ấn tượng với màu sắc tích cực của ban nhạc nói chung và từng thành viên nói riêng”.
Chia sẻ về ý tưởng thiết kế, Duy Đào cho biết album thứ 4 của Ngọt “được gieo kín trong một chiếc ‘hộp thời gian’. Trái với ngoại hình giản dị, bên trong đó là một lễ hội, nơi mà những cảm xúc được hữu hình hóa, nơi những lời nhắn nhủ được gửi gắm tới tương lai. Nó cũng là cánh cổng để mời người nghe đến với những điều thú vị trong thế giới Gieo của Ngọt, nơi mà màu sắc, âm nhạc và cảm xúc mang đậm chất psychedelic của những thập kỉ trước được tái diễn”.
Nhìn tổng thể, phần thiết kế của album rất độc đáo với tông màu và các họa tiết mang tính phiêu diêu, thức thần. Khác với thiết kế CD truyền thống, boxset của Gieo gồm có rất nhiều thành phần, như poster, thẻ lời bài hát, CD, photobook, giấy ghi chú, sticker, hạt giống, mút xốp để gieo hạt…, với ý tưởng album như một chiếc hộp mà chúng ta sẽ chôn xuống đất để giao tiếp với tương lai trong nhiều năm nữa. Đây là ý tưởng mang cảm giác viển vông nhưng lại được truyền tải qua ý niệm gần gũi trong thiết kế.
Theo quy chế giải thưởng Thiết kế ấn phẩm đặc biệt tại Grammy, các ấn phẩm được đề cử và giành giải trong hạng mục này thường có thiết kế ấn tượng, sáng tạo và độc đáo, đóng góp vào trải nghiệm thị giác và giá trị nghệ thuật của sản phẩm âm nhạc. Điều này có thể bắt nguồn từ việc sử dụng vật liệu độc đáo, bố trí hình ảnh, bố cục sáng tạo, và các phụ kiện đi kèm… Ở những năm đầu, nhà thiết kế chiến thắng ở hạng mục này thường hợp tác với những tên tuổi nghệ sĩ lớn, như Ella Fitzgerald (1995), Frank Zappa (1996), Miles Davis (1997, 2000, 2001, 2004), Johnny Cash (2006)… Những năm gần đây, giải thường từng thuộc về những nghệ sĩ ít phổ biến hơn.
Trên trang cá nhân, Duy Đào chia sẻ: "Hình như tôi đã may mắn là người Việt đầu tiên được đề cử và hình như cũng là Designer và Art Director đến từ Đông Nam Á đầu tiên. Tôi cảm ơn gia đình, bạn bè và đặc biệt là cám ơn nhóm đã luôn cố gắng cùng tôi. Và đặc biệt hơn là band nhạc Ngọt đã luôn luôn tin tưởng, kiên nhẫn. Những người xung quanh luôn là niềm cảm hứng và động lực lớn nhất của tôi".
Duy Đào, tên thật Đào Đức Duy, tốt nghiệp tại trường thiết kế Art Center College of Design ở California, trở về Việt Nam sau một thập kỷ sống và làm việc tại Mỹ. Anh sở hữu những thành tích xuất sắc như 3 lần đoạt giải thưởng của Hiệp Hội Nghệ Thuật Mỹ, tạo ra những tác phẩm và dự án được xuất bản trên nhiều ấn phẩm uy tín, điển hình là sách Những tác phẩm chữ đẹp nhất thế giới 2018 hoặc được trưng bày tại nơi danh giá như Bảo tàng Thiết kế Cooper Hewitt ở New York.
Anh cũng là người đứng sau thiết kế thay đổi nhận diện toàn cầu cho Vinamilk gây sốt trên Facebook hồi đầu năm nay. Những thiết kế của Duy Đào đều đi từ đặc trưng của văn hóa Việt, từ câu chuyện của người Việt. “Uớc mơ toàn cầu nhưng vẫn giữ bản sắc Việt”, đó là con đường mà anh lựa chọn.
Hiện là Giám đốc sáng tạo và Nhà sáng lập của Studio DUY, Duy Đào và các cộng sự hy vọng trong tương lai sẽ tiếp tục vượt qua ranh giới để nâng tầm ngành thiết kế và sáng tạo Việt Nam, thông qua đặc tính tỉ mỉ đến từng chi tiết và niềm đam mê đổi mới sáng tạo. Anh tự tin, ngành thiết kế sáng tạo tại Việt Nam cũng như khu vực đang phát triển. “Năng lượng sáng tạo ở Việt Nam và khu vực đang rất mạnh mẽ, tôi mong rằng, chúng ta sẽ biết đón đầu con sóng đó trong quá trình hội nhập với thế giới”.
Bên cạnh "Gieo" đến từ Việt Nam, các đề cử khác bao gồm: "The Collected Works of Neutral Milk Hotel" - Jeff Mangum, Daniel Murphy & Mark Ohe, art directors (Neutral Milk Hotel); "For the Birds: The Birdsong Project" - Jeri Heiden & John Heiden, art directors (Various Artists); "Inside: Deluxe Box Set" - Bo Burnham & Daniel Calderwood, art directors (Bo Burnham); "Words & Music, May 1965 - Deluxe Edition" - Masaki Koike, art director (Lou Reed).
Ở đề bảng cử chung của giải Grammy năm nay, SZA là ứng cử viên dẫn đầu với 9 đề cử, tiếp đến là các nghệ sĩ Monét, Phoebe Bridgers và kỹ sư hòa âm Serban Ghenea đều nhận được 7 đề cử. Đứng thứ 3 với 6 đề cử cho mỗi người là nhà sản xuất Jack Antonoff, Batiste, Boygenius, Brandy Clark, Cyrus, Eilish, Rodrigo và Taylor Swift. Có thể thấy đây là thời kỳ đỉnh cao của các nữ ca sĩ khi Batiste là nghệ sĩ nam duy nhất nhận được sáu đề cử trở lên.
Nếu Taylor Swift chiến thắng giải Album của năm vào tháng 2 tới thì cô sẽ trở thành nghệ sĩ chiến thắng nhiều lần nhất trong lịch sử Grammy tại hạng mục này. Hiện tại, Taylor đang xếp ngang hàng với Frank Sinatra, Stevie Wonder và Paul Simon với 3 lần chiến thắng dành cho mỗi người. Bài hát Anti-Hero của Taylor Swift lọt vào danh sách đề cử Ca khúc của năm, cũng khiến cô lập kỷ lục nghệ sĩ đầu tiên nhận được 7 đề cử ở hạng mục này, vượt qua Sir Paul McCartney và Lionel Richie (mỗi người có 6 đề cử).