Sáng 9/1, tiếp tục chương trình kỳ họp bất thường lần thứ 2, Quốc hội thảo luận tại hội trường về điều chỉnh kế hoạch vốn vay lại năm 2022 của các địa phương.

Đại biểu Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) kiến nghị rằng Chính phủ nên quan tâm nghiên cứu nguyên nhân có những địa phương vay dư vốn, phải trả lại, còn có những địa phương vay thiếu vốn. Đồng thời, đại biểu cũng cho rằng, cần phân tích nguyên nhân lập dự toán không chuẩn, để có thể rút kinh nghiệm, đưa ra giải pháp khả thi, hữu hiệu cho tình trạng đầu tư cho vay, vay lại, trả lại vốn của các địa phương.

Cùng quan điểm, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (Hải Dương) cho rằng việc điều chỉnh và bổ sung này là cần thiết để tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc hiện tại phù hợp với quy định của Luật Ngân sách Nhà nước.

Tuy nhiên, về nội dung điều chỉnh vốn vay lại năm 2022 của các địa phương, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga còn băn khoăn về thời gian giải ngân.

Dẫn báo cáo thẩm tra của Ủy ban Tài chính, ngân sách nêu rõ "trường hợp được Quốc hội cho phép, đề nghị Chính phủ rà soát khẩn trương triển khai thực hiện để đảm bảo tính hiệu quả và khả năng giải ngân trong thời gian chỉnh lý ngân sách năm 2022 đúng quy định của pháp luật", đại biểu Nga cho rằng, thời gian chỉnh lý ngân sách hàng năm theo Thông tư số 85/2017 của Bộ Tài chính quy định kết thúc vào 31/1 năm sau.

"Như vậy, nếu hôm nay Quốc hội thông qua nghị quyết này thì chỉ còn 22 ngày nữa là hết 31/1/2023, trừ đi 6 ngày nghỉ cuối tuần và 7 ngày nghỉ Tết Nguyên đán, các địa phương chỉ còn 9 ngày nữa để giải ngân hết toàn bộ số vốn được điều chỉnh tăng dự toán, điều này theo tôi là khó khả thi. Nếu không kịp giải ngân thì mục tiêu của việc điều chỉnh là tạo điều kiện cho các địa phương thực hiện trả nợ sớm sẽ không thực hiện được", đại biểu Nga nói và đề nghị Quốc hội xem xét lại quy định về thời hạn giải ngân số vốn vay lại được điều chỉnh của các địa phương năm 2022.

Đại biểu Tạ Văn Hạ (Quảng Nam) cũng bày tỏ băn khoăn liệu việc điều chỉnh lần này đã đủ tiền để thực hiện chi các dự án đó và nếu các năm sau lại tiến hành điều chỉnh tiếp thì đây có phải là hiện tượng “lách luật”?

“Nhiệm vụ của Bộ Tài chính trong việc “gác cửa” chưa nghiêm, trong khi kỷ luật, kỷ cương tài chính vẫn là căn bệnh trầm kha đến bây giờ vẫn chưa giải quyết được. Đề nghị Bộ trưởng Bộ Tài chính quan tâm, báo cáo với Quốc hội về nguyên nhân của tình trạng này”, đại biểu Hạ nói.

Bên cạnh đó, đại biểu Tạ Văn Hạ cũng lo ngại về việc điều chuyển vốn vay của năm 2022 của các địa phương triển khai chậm, có địa phương như Bắc Kạn đề nghị từ tháng 4/2022, Phú Thọ đề nghị từ tháng 7/2022 nhưng công tác tổng hợp rất chậm. Đặc biệt, chuyển nguồn kinh phí phòng, chống Covid-19 cũng rất chậm; công tác lập kế hoạch của các địa phương nơi thừa, nơi thiếu…, cho thấy công tác lập, thẩm định chưa có chất lượng cao, chưa sát với thực tiễn, do đó, đại biểu Hạ đề nghị Bộ trưởng Bộ Tài chính giải trình thêm vấn đề này.

Giải trình ý kiến của các đại biểu Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết, về vấn đề bổ sung vốn viện trợ nước ngoài chưa có trong dự toán, đây là những khoản viện trợ không có dự toán trước, do các tổ chức nước ngoài tài trợ khi có những vấn đề nổi lên, thường là bất thường và nhỏ lẻ. “Vì vậy, chúng ta bị động trong việc lập dự toán, mà phải căn cứ trên báo cáo của các bộ, ngành để thực hiện lập dự toán”, ông Phớc nói.

Về vấn đề điều chỉnh dự toán, ông Phớc cho biết, nếu đưa sang năm 2023 thì sẽ ảnh hưởng bội chi. Việc điều chỉnh dự toán này là để đảm bảo tổng dự toán mà Quốc hội đã xây dựng không thay đổi.

Vừa qua, có một số tỉnh triển khai không hết nguồn vốn, phải trả lại, một số tỉnh thiếu, cần thêm nguồn vốn. Bộ Tài chính đã tổng hợp dữ liệu từ các tỉnh để đề xuất có sự điều chỉnh phù hợp, trình Quốc hội xem xét, quyết định, bảo đảm sự phát triển cân bằng, bền vững của các tỉnh, địa phương trên cả nước. "Đây là việc rất tốt và hiệu quả", ông Phớc khẳng định.