Theo biểu thuế mà Bộ Tài chính mới ban hành, các mức thuế nhập khẩu xăng dầu sẽ được ấn định dựa vào giá xăng dầu thành phẩm trên thị trường Singapore.

Chẳng hạn khi giá dầu vận hành quanh mức từ 53 USD đến dưới 64 USD/thùng, sẽ ứng với mức thuế nhập khẩu là 35%...

Mặt hàng xăng được chia thành 8 mức thuế khác nhau từ 5% đến 40%. Trong đó, mức cao nhất 40% áp dụng trong trường hợp giá dầu thế giới xuống dưới ngưỡng 53 USD/ thùng. Mức 5% áp dụng khi giá thế giới vượt ngưỡng 118 USD/thùng. Các mức khác như 10%, 20%, 25%, 30%, 35% được áp dụng khi giá thuế giới lần lượt vượt ngưỡng từ 53 USD đến dưới 118 USD/thùng.

Đối với mặt hàng dầu diezel, biểu thuế nhập khẩu ưu đãi được chia thành 7 mức từ 5% đến 30%. Trong đó, mức cao nhất 30% áp dụng trong trường hợp dầu thế giới xuống dưới ngưỡng 48 USD/ thùng. Mức 25% áp dụng trong trường hợp giá thế giới dao động từ 48 USD đến dưới 60 USD/ thùng...

Các mặt hàng khác như dầu hỏa, dầu mazut và nhiên liệu hàng không cũng được tính toán trên cơ sở giá thế giới nhập khẩu với 8 mức khác nhau, cao nhất là 40% và thấp nhất là 5%.

Để cung cấp thêm thông tin xung quanh vấn đề này, ông Vũ Văn Trường, Vụ trưởng Vụ chính sách thuế (Bộ Tài chính) đã có cuộc trao đổi với báo giới.

Mục đích của Bộ Tài chính khi ban hành khung thuế nhập khẩu cụ thể đổi với xăng, dầu dựa vào giá xăng dầu thành phẩm trên thị trường Singapore là gì. Những đối tượng nào sẽ được hưởng lợi từ việc công bố này, thưa ông?

Việc công bố khung thuế nhập khẩu cụ thể đối với từng loại xăng dầu tuỳ theo biến động giá trên thị trường thế giới sẽ tạo điều kiện cho cả doanh nghiệp và người dân và cơ quan quản lý.

Trước hết, Bộ Tài chính muốn công bố để doanh nghiệp cũng như người dân đều được biết về mức thuế sẽ được áp dụng đối với xăng dầu nhập khẩu tương ứng với mức biến động của giá xăng dầu thành phẩm trên thị trường Singapore.

Đối với doanh nghiệp có thể biết trước được mức thuế để xây dựng kế hoạch kinh doanh của mình, cũng như chủ động hơn khi làm phương án giá trình Cục Quản lý giá khi trên thị trường thế giới có sự biến động mạnh.

Về phía người dân, cũng có thể giám sát được giá bán lẻ xăng dầu của các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu đầu mối.

Đối với cơ quan quản lý Nhà nước, khi khung thuế mới được ban hành cũng chủ động và dễ dàng hơn trong việc thực hiện.

Xin ông cho biết đâu là cơ sở của khung thuế này. Liệu với 8 mức đã công bố có bao quát hết được biến động giá xăng dầu trên thị trường thế giới?

Cuối năm 2008, khi trình Quốc hội về dự toán ngân sách 2009, trong văn bản báo cáo Chính phủ đã đề nghị nếu giá xăng dầu thành phẩm trên thị trường Singapore khoảng 70 USD/thùng, mức thuế nhập khẩu sẽ từ 15-25% tuỳ theo từng loại, với xăng tối thiểu là 25% các loại dầu khác là 15-20%. Dựa trên tài liệu này, Bộ Tài chính đã xây dựng khung thuế.

Thêm nữa, khi xây dựng khung thuế trên ban soạn thảo còn dựa vào mức biến động phổ biến của giá xăng dầu thành phẩm trên thị trường thế giới là từ 40- 110 USD/thùng.

Nếu giá thực tế vượt trên hoặc thấp hơn quy định trong khung, thì ngoài công cụ thuế, còn có thêm công cụ khác đó là quỹ bình ổn giá. Lâu dài, quỹ này sẽ được sử dụng để điều tiết giá xăng dầu trên thị trường do công cụ thuế không thể liên tục thay đổi.

Có khung thuế mới, làm thế nào để người dân có thể giám sát giá bán lẻ xăng dầu của các doanh nghiệp trong khi giá xăng dầu trên thế giới liên tục có sự biến động?

Diễn biến giá cả trên thị trường Singapore là thông tin liên tục được các phương tiện thông tin đại chúng đăng tải, mọi người dân đều có thể theo dõi. Mức thuế trên cũng không phải được áp dụng theo diễn biến giá từng ngày của thị trường thế giới mà là mức giá trung bình trong 30 ngày. Mức giá trung bình này ở khoảng nào thì sẽ áp dụng mức thuế tương ứng.

Dựa vào cơ sở nào mà Bộ Tài chính lại chọn mức giá trung bình của xăng dầu thành phẩm trong 30 ngày trên thị trường Singapore để áp dụng mức thuế?

Sở dĩ Bộ Tài chính không dựa vào giá dầu thô mà lại lấy giá xăng dầu thành phẩm làm cơ sở là do qua thực tế nghiên cứu Bộ đã nhận thấy nhiều khi giá dầu thô và giá xăng dầu thành phẩm lại không biến động cùng chiều, có những khi giá dầu thô giảm nhưng giá các sản phẩm xăng, dầu khác vẫn tăng.

Còn về khoảng thời gian là 30 ngày cũng xuất phát từ vấn đề an ninh năng lượng. Tuy hiện nay, các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu đang dự trữ lượng đảm bảo lưu thông tối thiểu trong 20 ngày nhưng theo khuyến cáo thì mức này phải là 30 ngày. Vì vậy Bộ Tài chính đã chọn 30 ngày là khoảng thời gian để tính mức giá trung bình để áp thuế đối với doanh nghiệp.

Theo khung thuế vừa được công bố khi giá xăng trên thị trường Singapore biến động khoảng 10 USD/thùng, thuế nhập khẩu xăng sẽ được điều chỉnh tương ứng khoảng 5%. Liệu điều này có gây ra biến động lớn về giá bán lẻ ở thị trường trong nước?

Trước khi Bộ Tài chính xây dựng khung thuế đã có sự trao đổi, lấy ý kiến của các chuyên gia trong và ngoài ngành, các công ty kinh doanh xăng dầu đầu mối... Theo ý kiến chung thì các mức điều chỉnh trên là phù hợp và sẽ không gây ra biến động lớn về giá bán lẻ trong nước.

Tuy  nhiên, trong một vài trường hợp cụ thể mức thuế thực tế có thể không trùng khớp với mức đã công bố.

Đối chiếu với mức giá xăng dầu thành phẩm trên thế giới hiện nay, liệu mức thuế nhập khẩu xăng dầu có bị điều chỉnh ngay theo khung thuế mới này?

Hiện nay, việc kinh doanh xăng dầu của các doanh nghiệp đầu mối vẫn còn chịu ảnh hưởng của thời kỳ bị kìm giá bán trước đây (trước ngày 21/7/2008), nên chính sách thuế còn tính tới yếu tố này để các doanh nghiệp có thể trích một khoản phí xăng dầu nhất định để trả nợ ngân sách.

Vậy nếu phát hiện ra sai phạm trong giá bán của doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu đầu mối người dân có thể thông tin cho đơn vị nào, thưa ông?

Khi phát hiện thấy các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu đang bán giá cao hơn nhiều lần so với giá đầu vào người dân có thể tố giác với các phương tiện thông tin đại chúng hoặc tổ giám sát liên bộ về giá xăng dầu để xử lý.

Tuy nhiên để tính được giá bán lẻ của một lít xăng dầu ngoài giá xăng dầu thành phẩm bình quân trong 30 ngày cộng mức thuế nhập khẩu, còn phải tính thêm cả phí tiêu thụ đặc biệt, phí xăng dầu, thuế giá trị gia tăng, chi phí lưu thông và cả lãi của doanh nghiệp kinh doanh cộng thêm một khoản trích ra nộp vào quỹ bình ổn giá, tùy theo tình hình cụ thể.

Bảng: Các mức thuế nhập khẩu xăng dầu trong tương quan với giá xăng dầu thành phẩm


* Giá giao hàng tại tàu ở Singapore theo chuẩn nhiên liệu Platts.