Bất ổn địa chính trị gia tăng, dòng vốn toàn cầu sẽ đổ vào Việt Nam để "trú ẩn"?

Cập nhật sau cuộc tấn công phủ đầu của Israel vào Iran, giá dầu thô WTI đã vọt lên khoảng 75 USD/thùng, tăng mạnh 10% so với phiên trước, đánh dấu mức cao nhất kể từ tháng 1. Nguyên nhân chủ yếu đến từ lo ngại gián đoạn nguồn cung toàn cầu, đặc biệt tại eo biển Hormuz – nơi chiếm khoảng 20% lưu lượng dầu mỏ thế giới.

Cùng lúc, giá vàng cũng bứt phá hơn 1%, vượt mốc 3.420 USD/ounce, tiệm cận đỉnh lịch sử, khi nhà đầu tư chuyển hướng sang các tài sản an toàn trước bối cảnh căng thẳng Trung Đông leo thang và rủi ro kinh tế toàn cầu gia tăng. Ngoài ra, sự thiếu chắc chắn trong chính sách thương mại của Mỹ càng thúc đẩy nhu cầu nắm giữ vàng như một nơi trú ẩn giá trị. 

Giá cước vận tải biển cũng ghi nhận tăng vọt, khi chỉ số BADI tăng lên mốc 1.904 điểm, mức tăng cao nhất được thiết lập kể từ đầu năm 2025.

VIỆT NAM ẢNH HƯỞNG KHÔNG ĐÁNG KỂ?

Theo đánh giá của Agriseco, xung đột giữa Iran và Israel sẽ tác động tới hoạt động xuất nhập khẩu. Theo đó, có thể gây gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu do vai trò quan trọng của cả hai nước trong nhiều ngành sản xuất và xuất khẩu.

Iran là nguồn cung cấp chính dầu mỏ, phân bón, hóa chất và kim loại công nghiệp. Một cuộc chiến có thể cản trở xuất khẩu qua eo biển Hormuz – tuyến đường vận chuyển 20–30% dầu toàn cầu – khiến giá dầu tăng đột biến, kéo theo chi phí vận tải biển, giá nhiên liệu nội địa và chi phí sản xuất, xuất khẩu trên toàn cầu tăng mạnh.

Trong khi đó, Israel là nơi tập trung của các nhà máy sản xuất chip hàng đầu- mắt xích quan trọng trong chuỗi cung ứng bán dẫn toàn cầu. Chiến tranh Iran–Israel khiến các cơ sở của Intel, Nvidia và Medtronic tại Israel đối mặt nguy cơ gián đoạn sản xuất và R&D. Hoạt động nhà máy chip, thiết bị y tế và trung tâm nghiên cứu có thể tạm dừng do mất an toàn, thiếu nhân lực và đứt gãy logistic.

Mặc dù chiến tranh giữa Iran và Israel có thể gây biến động mạnh đến chuỗi cung ứng toàn cầu, nhưng Việt Nam không chịu tác động trực tiếp đáng kể từ thương mại với hai quốc gia này.

Cụ thể, kim ngạch xuất khẩu từ Việt Nam sang Iran và Israel chiếm tỷ trọng rất nhỏ, không nằm trong nhóm thị trường xuất khẩu chủ lực. Đồng thời, Iran và Israel cũng không phải là nguồn nhập khẩu chính của Việt Nam về nhiên liệu, linh kiện, hay hàng hóa thiết yếu.

Do đó, xung đột giữa hai nước này không ảnh hưởng trực tiếp đến dòng chảy thương mại của Việt Nam. Tuy nhiên, Việt Nam có thể bị tác động gián tiếp thông qua biến động giá dầu, cước vận chuyển và giá nguyên vật liệu đầu vào từ thị trường thế giới.

DÒNG VỐN SẼ TÌM ĐẾN NƠI AN TOÀN NHƯ VIỆT NAM?

Đối với thị trường chứng khoán, theo Agriseco, giá dầu tăng mạnh kéo theo chi phí sản xuất và logistics tăng, ảnh hưởng đến biên lợi nhuận của nhiều doanh nghiệp niêm yết, đặc biệt trong các ngành xuất khẩu, vận tải, hóa chất, phân bón, thép…Đồng thời, tâm lý thận trọng khiến dòng tiền có thể rút khỏi các tài sản rủi ro như cổ phiếu và chuyển sang vàng hoặc các tài sản trú ẩn an toàn khác.

Dòng vốn đầu tư trên thị trường tài chính dự kiến sẽ xuất hiện nhiều biến động trong thời gian tới. Tâm lý e ngại rủi ro sẽ khiến dòng vốn đầu tư trực tiếp và gián tiếp rút khỏi các thị trường tài chính tại/nằm gần các khu vực chịu ảnh hưởng trực tiếp từ chiến sự (khu vực Trung Đông).

Dòng vốn đầu tư toàn cầu dự đoán cũng sẽ xuất hiện nhiều biến động khi lo ngại rủi ro địa chính trị leo thang khiến nhà đầu tư có xu hướng thận trọng hơn với các tài sản rủi ro.

Trong kịch bản xung đột tiếp tục diễn biến căng thẳng gây gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu, giá năng lượng tăng khiến lạm phát gia tăng, quá trình hạ lãi suất của các ngân hàng trung ướng lớn (như FED, ECB,…) cũng có thể bị chậm lại.

Các phản ứng kém tích cực từ thị trường chứng khoán thế giới qua đó có thể tạo ảnh hưởng gián tiếp lên thị trường chứng khoán Việt Nam. Thống kê trong quá khứ cho thấy, một số sự kiện căng thẳng địa chính trị có thể tạo ra tác động ngắn hạn, thông thường tập trung tại những phiên ngay sau khi sự kiện xảy ra. Phần lớn trong các trường hợp được thống kê, cả hai chỉ số Dow Jones và VN-Index đều không bị ảnh hưởng nhiều và sớm hồi phục trở lại sau 10-20 phiên.

Dựa trên dữ liệu lịch sử, khi xung đột không gây ra các thiệt hại kinh tế quy mô lớn toàn thế giới, các thị trường tài chính đều không ghi nhân sự giảm điểm đáng kể nào và sớm quay trở lại xu hướng tăng ngay sau đó. Điều này hàm ý, sự sụt giảm ban đầu sẽ là cơ hội cho các nhà đầu tư trung, dài hạn mua vào các cổ phiếu có nền tảng cơ bản tốt và có kỳ vọng kết quả kinh doanh tăng trưởng.

"Trong bối cảnh bất ổn địa chính trị gia tăng, các nhà đầu tư quốc tế mong muốn tìm kiếm sự ổn định để đa dạng hóa chuỗi cung ứng khỏi các khu vực rủi ro cao, Việt Nam có thể nổi lên như một điểm đến tương đối an toàn nhờ môi trường chính trị ổn định", Agriseco nhấn mạnh 

Từ những phân tích trên, nhóm phân tích cho rằng ngành dầu khí và Vận tải biển nhờ đó có thể có cơ hội tăng trưởng. Đặc biệt, việc thị trường phản ứng tiêu cực trong ngắn hạn trước các thông tin xung đột chính trị có thể mở ra cơ hội tích lũy các cổ phiếu bluechip với định giá hấp dẫn và kỳ vọng tăng trưởng năm 2025.