Thực tế cho thấy phần lớn người trẻ ở độ tuổi dưới 35 mới chỉ có khoảng 10 năm đi làm - một khoảng thời gian chưa đủ dài để tích lũy đủ tài chính cho khoản đầu tư bất động sản lớn. Trong khi đó, giá nhà tại Hà Nội và TP.HCM đã tăng cao trong 10 năm qua, vượt xa tốc độ tăng thu nhập của người lao động.

GIÁ CĂN HỘ TẠI TP.HCM ĐÃ TĂNG 33%

Theo thống kê của Savills, giá sơ cấp căn hộ tại TP.HCM trong quý 4/2024 đã tăng 33% theo năm, trong khi tốc độ tăng trưởng thu nhập bình quân của lao động trên cả nước theo ghi nhận của Tổng Cục thống kê (nay là Cục Thống kê) năm 2024 chỉ ở mức 8,6%.

Bên cạnh đó, việc đô thị hóa và phát triển kinh tế tập trung đã gia tăng mật độ dân cư tại các đô thị lớn, khiến nhu cầu nhà ở tăng mạnh, nhưng nguồn cung lại bị thiếu hụt do vướng mắc pháp lý và thiếu quỹ đất để phát triển nhà ở. Việc sở hữu căn hộ tầm trung giờ đây trở nên khó khăn với thu nhập phổ thông của một cặp vợ chồng trẻ, nếu họ không có sự hỗ trợ từ gia đình hay các gói tín dụng phù hợp. Không ít người phải lựa chọn thuê trọ lâu dài hoặc chấp nhận sống chung nhiều thế hệ để giảm áp lực tài chính.

Trước thực trạng trên, Chính phủ đã yêu cầu các ngân hàng cần có những chính sách tín dụng đặc thù, phù hợp với người mua nhà lần đầu, đặc biệt là người trẻ. Nói về động thái này, bà Cao Thị Thanh Hương, Quản lý cấp cao, Bộ phận Tư vấn và Nghiên cứu, Savills TP.HCM, nhìn nhận gói tín dụng mua nhà cho người trẻ không chỉ là một giải pháp tài chính, mà còn là "chìa khóa" để giải bài toán an cư và ổn định xã hội trong dài hạn.

Bà Hương khuyến cáo người trẻ không nên "mạo hiểm" với khoản vay quá sức. Một khoản trả góp ổn định  khoảng 1/3 thu nhập sẽ khả thi hơn rất nhiều so với mức một nửa thu nhập trở lên - ngưỡng đang khiến nhiều cặp vợ chồng trẻ cảm thấy "đuối sức".  Với bối cảnh hiện nay, mức vay an toàn nên cân nhắc là tối đa 50% giá trị bất động sản - mức có thể giảm thiểu rủi ro tài chính và tâm lý trong dài hạn.

Hơn hết, việc cân nhắc kỹ lưỡng khả năng trả nợ, lựa chọn dự án có pháp lý rõ ràng và chủ đầu tư uy tín là những bước đi không thể bỏ qua. "Không ít trường hợp người mua đã gặp rắc rối với các dự án bị đình trệ hoặc chủ đầu tư không thực hiện cam kết hỗ trợ lãi suất. Trong khi với nhiều người, mua nhà là khoản đầu tư lớn nhất và duy nhất một lần trong đời. Vì vậy, những trục trặc này có thể tác động tiêu cực tới tâm lý người mua và ảnh hưởng nặng nề đến chất lượng cuộc sống", đại diện Savills khuyến cáo. 

Bên cạnh đó, sự ổn định về lãi suất cũng là yếu tố quan trọng nhằm giữ vững tâm lý cho người vay. Mỗi biến động trong lãi suất đều có thể khiến người vay lo lắng, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và tâm lý an cư lạc nghiệp - yếu tố cốt lõi thúc đẩy họ gắn bó lâu dài với một thành phố và cống hiến làm việc.

KỲ VỌNG TỪ CHÍNH SÁCH NHÀ Ở VÀ HẠ TẦNG ĐÔ THỊ

Tuy nhiên, các chuyên gia của Savills cho rằng hiện nay, người trẻ và người có thu nhập thấp vẫn hoàn toàn có thể kỳ vọng hoàn thành ước mơ sở hữu nhà ở với những thông tin tích cực về chính sách nhà ở từ Chính phủ cũng như các dự án hạ tầng đô thị đang được gấp rút triển khai. 

 Những thay đổi tích cực từ hệ thống pháp luật như Luật Đất đai, Luật Nhà ở hay Luật Kinh doanh Bất động sản đã góp phần khơi thông dòng chảy đầu tư vào nhà ở xã hội và nhà ở giá vừa túi tiền. Mục tiêu 1 triệu căn nhà ở xã hội đến năm 2030 là một kỳ vọng rất lớn, nhưng hoàn toàn khả thi nếu có sự chung tay của Nhà nước, doanh nghiệp và các tổ chức tín dụng. Trong khi đó, đầu tư hạ tầng đô thị, điển hình như là các tuyến Metro tại TP.HCM và Hà Nội cũng đang mở ra cơ hội giãn dân khỏi vùng lõi thành phố, tạo điều kiện cho người dân tiếp cận vùng ven với chi phí hợp lý và di chuyển thuận tiện, nhu cầu nhà ở cũng sẽ được san sẻ.

Theo Savills, thị trường bất động sản muốn phát triển bền vững cần xuất phát từ nhu cầu thật, mà nhu cầu lớn nhất hiện nay chính là nhà ở vừa túi tiền. Bên cạnh đó, để giúp cho đại đa số người dân đô thị có thể sở hữu nhà ở tại thành phố đắt đỏ, cần phải có chính sách tín dụng hợp lý.

Cụ thể, các gói vay nên kéo dài từ 20 đến 30 năm - tương đương với cả chu kỳ lao động của người vay để giúp họ giảm bớt gánh nặng trả nợ hàng tháng. Các gói hỗ trợ tài chính để sở hữu nhà cũng không nên dừng lại ở người trẻ dưới 35 tuổi.

"Hệ thống ngân hàng hiện nay vẫn dè dặt với người vay trên 45 tuổi thu nhập không cao bởi thời gian làm việc còn lại ngắn, thu nhập có thể giảm, kèm theo nhiều rủi ro tín dụng. Tuy nhiên, xét trên góc độ an sinh xã hội, nhu cầu nhà ở không phân biệt tuổi tác, các chính sách hỗ trợ tín dụng cần được thiết kế đa tầng, linh hoạt theo từng nhóm tuổi, hoàn cảnh và khả năng tài chính để đảm bảo mọi người dân đều có cơ hội an cư. Khi chính sách tín dụng hợp lý đi vào thực tế, không chỉ người mua hưởng lợi, mà doanh nghiệp bất động sản cũng sẽ cải thiện thanh khoản, giảm hàng tồn và khơi thông dòng vốn sản xuất”, bà Hương nhận định.