08:59 04/10/2023

Những công nghệ xuất nhập cảnh tự động của tương lai

Tường Bách

Sự phát triển chóng mặt của công nghệ đã dẫn tới quá trình tiến hóa không ngừng của xu hướng xuất nhập cảnh tự động, bắt đầu từ hộ chiếu điện tử, hộ chiếu kỹ thuật số cho đến sử dụng dữ liệu sinh trắc học…

Ảnh: World Aviation Festival
Ảnh: World Aviation Festival

Lần đầu tiên trên thế giới, một quốc gia đã cho phép du khách đi qua biên giới bằng hộ chiếu kỹ thuật số trên điện thoại thông minh. Phần Lan đã triển khai thí điểm chương trình nói trên với sự hợp tác của hãng hàng không quốc gia Finnair, nhà điều hành sân bay Finavia và Cảnh sát Phần Lan.

Thí điểm sẽ kéo dài cho đến tháng 2/2024. Chỉ có công dân Phần Lan bay trên Finnair đến và đi từ London, Manchester và Edinburgh tham gia chương trình thí điểm này, bằng cách sử dụng "Thông tin xác thực du lịch kỹ thuật số" (DTC) tự nguyện mới, theo CNN.

Lực lượng Biên phòng Phần Lan cho biết, những du khách sử dụng thông tin xác thực kỹ thuật số mới có thể "đi qua khu vực kiểm soát biên giới nhanh hơn và suôn sẻ hơn bình thường mà không cần xếp hàng". Các điểm đến khác chắc chắn sẽ theo chân quốc gia Bắc Âu yêu thích sự đổi mới này.

Trong khi thử nghiệm đang diễn ra ở Phần Lan, Liên minh châu Âu mong muốn ít nhất 80% công dân trong khối 27 quốc gia sẽ sử dụng ID kỹ thuật số vào năm 2030. Hiện EU đang lên kế hoạch cho các chương trình thí điểm khác cho sân bay Zagreb Franjo Tuđman ở Croatia và sân bay Schiphol Amsterdam ở Hà Lan.

Phần Lan đã triển khai thí điểm chương trình hộ chiếu kỹ thuật số trên điện thoại thông minh.
Phần Lan đã triển khai thí điểm chương trình hộ chiếu kỹ thuật số trên điện thoại thông minh.

Đầu tuần này, hãng thông tấn TASS cho hay, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã ký sắc lệnh liên quan tới việc chuyển sang sử dụng hộ chiếu kỹ thuật số thay cho hộ chiếu thường cũng như xác định rõ các trường hợp được sử dụng loại hộ chiếu mới này. Bộ trưởng Bộ Phát triển kỹ thuật số của Nga Maksut Shadayev cho biết, hộ chiếu kỹ thuật số sẽ cho phép người dân sử dụng điện thoại thông minh để làm thủ tục lên máy bay thay vì phải dùng hộ chiếu thông thường như trước đây. 

Đến nay, hộ chiếu kỹ thuật số vẫn là thứ khá mới mẻ. Tạp chí du lịch Condé Nast Traveler đã chỉ ra, ưu điểm lớn nhất là công nghệ này giúp giảm thời gian chờ đợi làm thủ tục tại sân bay. Nếu như làm thủ tục bằng các loại hộ chiếu truyền thống (bao gồm cả hộ chiếu điện tử gắn chip sinh trắc học như khuôn mặt, vân tay...) có thể kéo dài vài phút thì với hộ chiếu kỹ thuật số, quá trình này chỉ mất vài giây.

Bên cạnh đó, hộ chiếu kỹ thuật số cũng chẳng bao giờ bị mất hay thất lạc giống như hộ chiếu giấy. Ngược lại, công nghệ mới này làm nảy sinh những lo ngại về quyền riêng tư, cách thức quản lý trên phạm vi toàn cầu, chi phí triển khai lớn và kèm theo đó là những rủi ro khi xảy ra trục trặc kỹ thuật.

Công nghệ nhận dạng kỹ thuật số cũng sẽ sớm trở nên phổ biến tại Séc sau khi chính phủ nước này hồi tuần trước thông qua một sửa đổi mở đường cho việc triển khai công nghệ bắt đầu từ tháng 1/2025. Việc sửa đổi Đạo luật về Quyền dịch vụ kỹ thuật số cho phép ứng dụng eDoklady được sử dụng thay thế cho thẻ ID vật lý trên khắp quốc gia Trung Âu. Điều này có nghĩa là mọi người sẽ không còn phải mang theo thẻ đi khắp nơi nữa. ID kỹ thuật số lần đầu tiên sẽ được khu vực công áp dụng và các đơn vị tư nhân dự kiến ​​sẽ tham gia ứng dụng một năm sau, kể từ ngày 1/1/2025.

Séc cũng cho phép ứng dụng eDoklady được sử dụng thay thế cho thẻ ID vật lý trên khắp quốc gia.
Séc cũng cho phép ứng dụng eDoklady được sử dụng thay thế cho thẻ ID vật lý trên khắp quốc gia.

Dự án được cho là tiêu tốn gần 22 triệu USD. Theo Phó Thủ tướng phụ trách Số hóa Ivan Bartos, một chiếc điện thoại di động là đủ để chứng minh danh tính của mỗi công dân Séc. Ứng dụng mới do Cơ quan Thông tin và Kỹ thuật số (DIA) phối hợp với Cơ quan Công nghệ Thông tin và Truyền thông Quốc gia phát triển. Không chỉ hiển thị hình ảnh của tài liệu, ứng dụng eDoklady mới cung cấp giải pháp cho các tài liệu điện tử thực và sẽ tương thích với Ví nhận dạng kỹ thuật số châu Âu (EUDI) sắp ra mắt.

Trong khi đó, bắt đầu từ năm 2024, sân bay Changi của Singapore sẽ triển khai thủ tục nhập cảnh tự động, cho phép hành khách thông quan mà không cần hộ chiếu, chỉ sử dụng dữ liệu sinh trắc học. Bộ trưởng Truyền thông Josephine Teo cho biết, những thay đổi sắp tới sẽ “giảm việc hành khách phải liên tục xuất trình giấy tờ thông hành của họ tại các điểm làm thủ tục nhập cảnh và cho phép việc thông quan được liền mạch và thuận tiện hơn”.

Sinh trắc học sẽ được sử dụng để tạo ra một “mã thông báo xác thực duy nhất” cho phép hành khách sử dụng tại nhiều điểm làm thủ tục tự động khác nhau - từ gửi hành lý đến làm thủ tục nhập cảnh và lên máy bay. Dữ liệu của hành khách sẽ được mã hóa và đi qua các cổng trao đổi dữ liệu được bảo mật. Chỉ có Bộ trưởng Nội vụ chấp thuận việc yêu cầu truy cập và tiết lộ dữ liệu cho các mục đích giới hạn trong những gì được nêu trong Đạo luật Di trú của Singapore, chẳng hạn như thực thi luật hình sự.

Sân bay Changi của Singapore sắp triển khai thủ tục nhập cảnh tự động chỉ sử dụng dữ liệu sinh trắc học.
Sân bay Changi của Singapore sắp triển khai thủ tục nhập cảnh tự động chỉ sử dụng dữ liệu sinh trắc học.

Người đứng đầu Bộ Truyền thông Singapore giải thích thêm, về quyền riêng tư dữ liệu và an ninh mạng, chỉ có các công ty Singapore mới có thể đảm nhận các dự án công nghệ thông tin liên quan đến Cơ quan quản lý xuất nhập cảnh (ICA). Nhân viên của họ phải trải qua kiểm tra an ninh và được cấp phép trước khi họ có thể làm việc trong dự án.

Các nhà cung cấp sẽ bị ràng buộc bởi một thỏa thuận không tiết lộ và có thể phải chịu trách nhiệm hình sự nếu vi phạm. Đối với các chuyến khởi hành theo hình thức thông quan bằng sinh trắc học từ sân bay Changi, Tập đoàn Sân bay Changi (CAG) sẽ bị ràng buộc bởi thỏa thuận chia sẻ dữ liệu với ICA.

Các nhà quan sát cho biết, việc vận chuyển liền mạch đang được ưa chuộng trên toàn cầu và hộ chiếu kỹ thuật số cũng như công nghệ nhận dạng sinh trắc học có thể sớm trở thành tương lai của của ngành vận tải hàng không thế giới. Ở nhiều nơi, công nghệ nhận dạng khuôn mặt đã được sử dụng ở một mức độ nào đó, ví dụ như tại các sân bay quốc tế Hồng Kông (Trung Quốc), sân bay quốc tế Tokyo Narita và sân bay quốc tế Tokyo Haneda (Nhật Bản), Indira Gandhi International ở Delhi (Ấn Độ), London Heathrow (Anh) và Paris Charles de Gaulle (Pháp), cùng nhiều sân bay khác.