Tốt nghiệp đại học kinh tế, có bằng thạc sĩ ngành tài chính ở Pháp, tám năm làm cho một tập đoàn Thụy Sĩ. Trải qua mọi vị trí từ ngày đầu tiên tập đoàn này vào Việt Nam cho đến khi kết thúc ở cương vị giám đốc tài chính - hậu cần. Hai lần khởi nghiệp và thất bại...

>>Xem loạt bài "Tôi lập nghiệp"

Đó là con đường lập nghiệp của Nguyễn Đức Tài, ông chủ của Thế giới di động - một trong những mô hình bán lẻ điện thoại di động hàng đầu ở Việt Nam.

Học

Thật ra ý tưởng kinh doanh đầu tiên của Tài không phải là điện thoại di động mà là dự án một hệ thống chuyển nhượng quyền bất động sản. Lúc khởi nghiệp, Tài tự tin tuyên bố: "Một mình cũng làm được, không cần phải "share" (chia sẻ) với ai!". Kết quả: sau một năm, dự án thất bại. Ngoài nguyên nhân thị trường địa ốc bất ngờ "đóng băng", thì còn hàng loạt bài học khác của thời khởi nghiệp non dại.

Phải "học nghề" thêm. Tài tìm đến một hãng điện thoại xin việc. Người ta phỏng vấn anh: Tại sao đang làm ở tập đoàn nước ngoài lương cao lại chấp nhận công việc mới với lương 1.000 USD? Tài đáp: "Tôi đang tìm cơ hội phát triển, mức lương là chuyện nhỏ. Một khi tôi làm được, các anh sẽ thay đổi mức lương!". Nhưng nơi này hệ thống đã sẵn sàng hết rồi, anh thích vị trí nào? "Hãy cho tôi về một bộ phận mới nhất, làm lại từ đầu!".

Vậy là về phòng chiến lược, nơi anh có thể tiếp cận và làm chủ mọi thông tin về thị trường điện thoại di động, gặp gỡ đối tác trong và ngoài nước. Đó là thời gian tích lũy tối đa mọi kiến thức và kinh nghiệm nghề nghiệp. Tài làm một con tính: chỉ cần có 30 triệu người Việt xài di động và chỉ cần hai năm rưỡi người ta thay máy một lần thì mỗi năm đã có 10 triệu chiếc máy được bán ra. Một con số khổng lồ sẽ đến trong vài năm nữa!

Hai năm, "học" đã đủ, Tài xin nghỉ việc. Năm 2003-2004, thị trường di động "nóng" dần lên, báo hiệu một sự "bùng nổ" trong xã hội về số lượng người xài đi động. Vậy là lại bắt đầu.

Khởi sự

Ngồi trong căn phòng của giám đốc điều hành Thế giới di động tại tòa nhà E-town 2, Nguyễn Đức Tài nhớ về căn phòng 2,5x2,5m thuê trên đường Nguyễn Gia Thiều (quận 3, Tp.HCM) cách nay năm năm. Hàng chục con người giam mình trong không gian nóng, chật, làm việc gần 200% công suất. Ăn ở, sinh hoạt trong phòng. Giải trí bằng... những ước mơ tương lai.

Ấy là lúc họ bắt tay vào một dự án "vĩ đại": kết hợp mô hình một trang web trực tuyến và một hệ thống cửa hàng bán lẻ điện thoại đi động lớn nhất từ trước tới nay.

Miệt mài sáu tháng, giai đoạn "khổ hạnh" kết thúc. Mô hình "thế giới di động" ra đời với website: www.thegioididong.com và ba cửa hàng bán lẻ điện thoại di động trải trên ba trục đường Cách Mạng Tháng Tám, Lê Lai và Hoàng Văn Thụ theo nguyên tắc: từ bất cứ nơi nào, đi xe máy 15 phút cũng sẽ đến được Thế giới di động.

Hồi hộp chờ thành quả. Lượng người truy cập website tăng vùn vụt. Người đến xem cửa hàng cũng "vùn vụt" nhưng đến rồi đi, không mua! Sau ba tháng trì níu, sạch túi, thất bại! Tài và nhóm bạn sững người không hiểu sao.

Hỏi đi hỏi lại anh biết người ta đến vì một trang web "hoành tráng" nhưng cái mà họ thấy lại là một cửa hàng quá nhỏ. Con số 200 triệu đồng thời điểm 2003 cũng đủ để "lên ruột" vì đau! Tất cả điếng người ngồi lại, bàn mãi rồi "đường hầm thất bại" cũng lóe lên một ánh sáng: một khi có trang web làm tốt thông tin thì dù cửa hàng ở trong hẻm, người ta cũng tự động tìm đến. Làm lại được!

Lần này, một địa điểm khác: một cửa hàng duy nhất, rộng gần 200m2 ở đường Nguyễn Đình Chiểu. Những người quen phân tích: đường một chiều, lại nằm phía phần đường xe tải chạy, ai ghé? Một nhà phân phối cảnh báo: "Coi chừng tiêu nghen!". Điều may mắn nhất của nhóm là họ vừa tốn học phí tới 200 triệu đồng "xương máu".

Sau hai năm thêm cửa hàng thứ hai và sau ba năm họ có một hệ thống bán lẻ với gần 20 cửa hàng trải từ Tp.HCM, Hà Nội, Đồng Nai, Buôn Ma Thuột, Đà Nẵng và miền Tây Nam bộ. Một hệ thống với những triết lý kinh doanh hiện đại, đội ngũ trẻ, năng động (giám đốc kinh doanh dưới tuổi 30). Ông chủ của Thế giới di động tuyên bố rằng mình đang tìm cách thay đổi cách thức tiếp cận và phục vụ khách hàng.

Ở đó, khách mua cái điện thoại vài trăm ngàn đồng cũng được phục vụ trân trọng như khách mua hàng vài chục triệu đồng. Anh còn có tham vọng là bất cứ khi nào trong đầu người ta hiện lên nhu cầu về cái di động thì họ dịch chuyển ý nghĩ về bốn chữ "thế giới đi động" của mình.

Nguyễn Đức Tài:

“Về ý tưởng kinh doanh, ngày nay người ta có hai hướng. Một là sáng lập những ý tưởng hoàn toàn mới (cái này thì hiếm).

Cách thứ hai: dùng những ý tưởng của mình để "sửa lỗi" một mô hình nào đó có sẵn, nếu sửa được căn bệnh mang tính "bệnh hệ thống", bạn sẽ về tới đích. Nếu đi ngoài đường, xài một dịch vụ mà bạn còn thấy tức tối, thốt lên: "Làm ăn gì kỳ cục" thì bạn hoàn toàn có cơ hội để "sửa lỗi" những cái mà người ta đang làm. Thật ra ý tưởng tôi làm từ năm 1993-1994 người ta đã làm, tôi đã khởi nghiệp sau họ 10 năm, tôi không phải là người bắt đầu cuộc chơi nhưng tôi biết cộng thêm các giá trị riêng của mình cho cuộc chơi đó.

Nếu phải bắt đầu, bạn hãy tìm thêm một nhóm bạn để có một "work team". Giờ đây, cuộc chơi là của tập thể, sự cộng hưởng trí tuệ sẽ mang lại thành công nhiều hơn. Cảnh cầm cờ chạy một mình đã qua rồi. Tuy nhiên, tập thể là để làm việc và thành công chứ không phải "gom bi" đi nhậu!

Hãy chuẩn bị để đón nhận khó khăn và cả một phương án thất bại. Kinh doanh không được quá lạc quan, nhưng nếu ai là người bi quan thì lời khuyên của tôi là đừng kinh doanh bởi nó căng thẳng lắm.

Và điều cuối, bạn cũng đừng mê tiền nhỏ mà lạc lối giữa chừng. Thế giới di động sẽ "chết" từ lâu nếu tôi mê tiền lẻ mà đưa một thứ gì đó vào thay thế uy tín của mình.”