Thanh khoản đột ngột giảm mạnh trong tuần giao dịch vừa qua. Tổng giá trị giao dịch bình quân phiên tính trên cả 3 sàn trong tuần 30 đạt 18.226 tỷ đồng. Tính riêng khớp lệnh, giá trị giao dịch bình quân phiên ở mức 16.104 tỷ đồng, giảm 19,9% so với tuần 29 và giảm 17,5% so với trung bình 5 tuần.

Có 3/5 phiên giảm điểm, Vn-Index đã có lúc về mức thấp nhất từ đầu tháng 5/2024 tính trong phiên. Lực mua và bán chủ động thường duy trì ở mức thấp trong hầu hết các phiên giao dịch trong tuần ngoại trừ phiên ngày 23/7.

Thanh khoản giảm trong bối cảnh tiền gửi tại các công ty chứng khoán cũng giảm. Số dư tiền gửi tính đến cuối quý 2/2024 đạt 94.100 tỷ đồng, giảm so với khoảng 100.000 tỷ đồng cuối quý 1/2024. 

Nhận định về sự bỗng nhiên mất hút của dòng tiền, ông Nguyễn Thế Minh, Giám đốc khối nghiên cứu và phân tích khách hàng cá nhân của chứng khoán Yuanta, cho rằng có khả năng một lượng tiền đã bị rút ra khỏi thị trường. 

Dòng tiền có sự luân chuyển ở ba kênh đầu tư chính gồm: Chứng khoán, tiền gửi, bất động sản. Bất động sản hiện nay có dấu hiệu hồi nhẹ trở lại nhưng chưa quá nhiều, trong khi đó lãi suất tiết kiệm nhích tăng dẫn đến có một phần nào đó hút dòng vốn chứng khoán dịch chuyển ra. 

Lãi suất ngân hàng hôm nay 29/7/2024 xuất hiện thêm ngân hàng điều chỉnh tăng tất cả kỳ hạn, đưa lãi suất huy động cao nhất vượt qua ngưỡng 6%/năm.

Bên cạnh đó, tâm lý tiêu cực trong tuần qua còn lo ngại margin của thị trường nhưng thật ra margin tăng thêm chủ yếu đến từ deal là chính, tất nhiên deal có tính hai mặt song nhóm này sẽ trở thành lực lượng đỡ cổ phiếu bán ra của nhà đầu tư nước ngoài. Phần lớn các "tay to" không lướt sóng mà đa phần sẽ "đỡ" giá cổ phiếu, tránh ảnh hưởng tài sản của họ.

Thông thường sau một giai đoạn giảm, tâm lý nhà đầu tư cũng trở nên thận trọng hơn. Nhiều cổ phiếu rớt  mạnh dẫn đến có hai trường hợp, với nhà đầu tư bán rồi thì chưa dám quay lại, trường hợp thứ hai là họ đang lỗ nên chưa biết thị trường liệu xuống tiếp không để bình quân hay tăng trở lại. Những điều này dẫn đến thanh khoản giảm. 

Ông Minh đưa ra hai kịch bản cho thanh khoản trong thời gian tới. Trong kịch bản 1: Nếu Vn-Index giảm trên dưới 1.200 thì thanh khoản sẽ tăng vì thị trường chiết khấu đủ hấp dẫn rồi người cầm tiền mua bắt đáy, người đang ôm cổ phiếu mua bình quân trở lại.

"Thị trường đang rơi vào tình trạng các nhà đầu tư nhìn nhau chờ diễn biến để hành động nên thanh khoản thấp. Thanh khoản từ đáy đi lên rất thấp không thể cao được nhưng chưa thể khẳng định đây thực sự là đáy chưa, thị trường chỉ hình thành đáy khi đi qua đáy rồi chứ chưa thể khẳng định vùng này là đáy hay không", ông Minh nói. 

Kịch bản 2: Nếu chỉ số vượt vùng cản 1.260-1.265 điểm có thể là xu hướng tăng được xác lập trở lại, khi đó rất có khả năng có dòng vốn hóa lớn dẫn dắt kích thích thanh khoản tăng. Bởi có những thời điểm thị trường đi lên được kéo bởi ngân hàng, chứng khoán, hay bất động sản.

Ông Minh cũng giữ nguyên quan điểm dòng leader thị trường dự báo vẫn xoay quanh 2 nhóm vốn hóa lớn: Nhóm thứ nhất là ngân hàng và nhóm thứ hai hỗ trợ bởi ba dòng khác là chứng khoán, vận tải và thép. Nhưng dẫn dắt chính vẫn phải là ngân hàng, đây là nhóm vốn hóa lớn, nếu nhóm này không tăng thì Vn-Index khó tăng đồng đều, thị trường lại quay lại phân hóa.

Nói thêm về nhóm ngân hàng điều chỉnh trong tuần qua, theo chuyên gia phân tích của Yuanta, chủ yếu do tâm lý lo ngại cục nợ xấu tuy nhiên mọi người đang phản ứng thái quá. 

Theo Ngân hàng Nhà nước, đến cuối tháng 5/2024, nợ xấu nội bảng của hệ thống các tổ chức tín dụng là 833,3 nghìn tỷ đồng, tăng 10,8% so với cuối năm 2023. Tỷ lệ nợ xấu nội bảng ở mức 4,94%. Tỷ lệ nợ xấu nội bảng, nợ bán cho VAMC chưa xử lý và các khoản tiềm ẩn trở thành nợ của hệ thống các tổ chức tín dụng đến cuối tháng 5/2024 là 6,9% (cuối năm 2023 là 6,91%).

Tỷ lệ nợ xấu làm cho nhà đầu tư không còn tin vào định giá hấp dẫn trong khi P/B hiện tại chỉ 1.2x, đây là định giá rẻ cho nhóm ngân hàng. 

Chuyên gia Nguyễn Thế Minh nói thêm, thị trường năm nay mức độ biến động thị trường nhanh, khó lường, đến cuối phiên mới lao đầu giảm mạnh khiến nhà đầu tư quay lại ác cảm, sợ liệu thị trường có quay lại như năm 2022 không? Những "cơn sốc", diễn biến quá nhanh khiến mọi người không đỡ kịp. Đây cũng là lí do khiến mọi người hoảng sợ tạm dừng mua bán và thanh khoản giảm.

Tuy nhiên, theo ông Minh, vĩ mô đang rất ủng hộ cho thị trường tiếp tục đi lên. Ngắn hạn thị trường bị phản ứng bởi tâm lý nhưng hiện tại cơ hội lớn hơn nhiều so với rủi ro giảm điểm.