Bị châu Âu dọa, ông Trump ngầm cảnh báo WTO

Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 2/7 cảnh báo Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) rằng "chúng tôi sẽ làm điều gì đó" nếu Mỹ không được đối xử bình đẳng. Cảnh báo này đưa ra chỉ vài giờ sau khi Liên minh châu Âu (EU) dọa sẽ trả đũa nếu Mỹ áp thuế lên xe hơi nhập khẩu.

Theo tin từ Reuters, phát biểu trong cuộc họp báo sau cuộc gặp với Thủ tướng Hà Lan Mark Rutte tại Nhà Trắng, ông Trump nói: "WTO đã đối xử với Mỹ rất, rất tệ và tôi hy vọng họ sẽ thay đổi".

Trước đó, trang Axios dẫn nguồn thạo tin nói rằng chính quyền ông Trump đã soạn thảo một dự luật nhằm cho phép Tổng thống được tăng thuế quan tùy ý và đàm phán mức thuế quan đặc biệt với các quốc gia cụ thể. Hai nội dung này vi phạm các nguyên tắc cơ bản của WTO.

Mỹ "có bất lợi lớn trong WTO. Và chúng tôi hiện chưa có ý định gì, nhưng nếu họ không đối xử tử tế với chúng tôi, chúng tôi sẽ làm điều gì đó", ông Trump nói và không cho biết thêm chi tiết.

Tuần trước, một nguồn thạo tin tiết lộ với Reuters rằng ông Trump đã đề cập riêng tư đến khả năng rút Mỹ khỏi WTO, nhưng đó chưa phải là một đề xuất nghiêm túc.

Sau đó trong ngày thứ Hai, phát ngôn viên Nhà Trắng Sarah Sanders nói ông Trump đang tập trung giải quyết các vấn đề về thương mại toàn cầu, chứ không tính chuyện rời WTO - tổ chức vốn giữ vai trò là nền móng cho hệ thống thương mại toàn cầu từ sau Chiến tranh Thế giới thứ hai.

"Tổng thống muốn hệ thống được điều chỉnh cho phù hợp, và đó là những gì ông ấy đang tập trung vào", bà Sanders nói. "Ông ấy đã nói rõ ràng là ông ấy có những mối lo, rằng có một số khía cạnh mà ông ấy cho là không bình đẳng. Và Trung Quốc và các quốc gia khác đã sử dụng WTO để giành lợi thế. Chúng tôi đang tập trung vào khắc phục hệ thống đó".

Trong cuộc gặp với Thủ tướng Rutte, ông Trump nói các quan chức Mỹ sẽ gặp các đối tác EU để "tìm ra giải pháp nào đó" cho vấn đề thương mại. Mỹ hiện đã áp thuế lên thép và nhôm nhập khẩu từ EU, đồng thời đang tiến hành một cuộc điều tra về an ninh quốc gia mà kết quả có thể dẫn tới việc áp thuế lên xe hơi và phụ tùng nhập khẩu.

Hôm thứ Sáu, EU gửi đến Bộ Thương mại Mỹ một tài liệu trong đó có cảnh báo rằng việc Mỹ áp thuế xe hơi sẽ gây thiệt hại cho ngành công nghiệp ôtô Mỹ và có thể dẫn tới việc 300 tỷ USD hàng hóa Mỹ mỗi năm bị áp thuế mạnh trên phạm vi toàn cầu.

EU xuất khẩu 37,4 tỷ USD (43,6 tỷ USD) xe hơi sang Mỹ trong năm 2017, nhưng chỉ nhập 6,2 tỷ Euro xe hơi từ Mỹ.

Trong tài liệu nói trên, EU nói các công ty EU sản xuất gần 2,9 triệu xe hơi tại Mỹ mỗi năm, tạo công ăn việc làm cho 120.000 người. Thậm chí, nếu tính cả số việc làm tại các đại lý xe và cửa hàng bán lẻ phụ tùng, thì các hãng xe châu Âu giúp tạo 420.000 việc làm ở Mỹ.

Tài liệu nói việc Mỹ áp thuế xe hơi và phụ tùng sẽ làm suy yếu ngành sản xuất ôtô của Mỹ vì sẽ làm gia tăng chi phí của các hãng xe. EU ước tính mức thuế 25% sẽ gây thiệt hại 13-14 tỷ USD đối với GDP của Mỹ mà không cải thiện gì cán cân vãng lai của nước này.

Một nhóm đại diện cho các hãng xe Mỹ gồm GM, Ford và Fiat Chrysler cũng đã cảnh báo Bộ Thương mại Mỹ rằng mức thuế 25% áp lên xe hơi và phụ tùng nhập khẩu sẽ dẫn tới gánh nặng thuế mới đối với ngành công nghiệp ôtô Mỹ lên đến 90 tỷ USD mỗi năm nếu cộng thêm cả thuế thép và nhôm.