Chính phủ muốn Quốc hội đồng ý giao cho ACV đầu tư, khai thác sân bay Long Thành, song Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh nói từ xưa đến nay Quốc hội chưa bao giờ giao cho doanh nghiệp nào đầu tư công trình nào cả.

Sáng 14/10, Uỷ ban Kinh tế của Quốc hội họp phiên toàn thể thẩm tra báo cáo nghiên cứu khả thi dự án đầu tư xây dựng Cảng hàng không quốc tế Long Thành giai đoạn 1 (sân bay Long Thành).

Phát biểu khai mạc, Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh nhấn mạnh, đây là dự án hết sức quan trọng, nhưng đến nay báo cáo thẩm định cũng mới chỉ xem xét một số nội dung. Trên cơ sở đó thì Chính phủ cũng có tờ trình ra Quốc hội.

Nếu có thời gian thì chúng tôi phải xin ý kiến chuyên gia, rồi tổ chức toạ đàm, hội thảo rồi mới thẩm tra, nhưng thời gian gấp quá nên hôm nay phải làm 2- 3 trong 1, ông Thanh nói.

Nhấn mạnh một số vấn đề cần xin ý kiến Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thể nói Chính phủ đã đồng ý để ACV là đơn vị chủ lực đầu tư, khai thác sân bay Long Thành.

Vốn nhà nước đang chiếm 95% vốn của ACV, tới đây phần vốn nhà nước tiếp tục tăng lên đến gần 100%, ACV cũng đang quản lý, khai thác 21/22 cảng hàng không của cả nước, ông Thể nêu lý do chọn ACV.

Bộ trưởng Thể cũng cho biết thêm, hiện ACV đã cân đối nguồn lực bố trí hơn 37% vốn, số còn lại huy động của các tổ chức tín dụng. Huy động chứ không phải hợp tác, vì sân bay quốc tế là không cổ phần hoá, ông Thể nhấn mạnh.

Tổ chức nào làm cũng được nhưng nếu ACV làm thì an ninh an toàn, nhất là đảm bảo an toàn cho các nguyên thủ tốt hơn, ông Thể nói tiếp.

Tờ trình của Chính phủ đề xuất hạng mục 1 (các công trình trụ sở cơ quan quản lý nhà nước): giao ACV đầu tư, sau đó cho các cơ quan quản lý nhà nước thuê lại.

Hạng mục 2 (các công trình phục vụ quản lý bay) giao cho Tổng công ty Quản lý bay Việt Nam (VATM) trực tiếp đầu tư bằng vốn của doanh nghiệp.

Hạng mục 3 (các công trình thiết yếu của cảng hàng không) giao cho ACV trực tiếp đầu tư bằng vốn của doanh nghiệp.

Hạng mục 4 (các công trình dịch vụ): giao ACV hợp tác đầu tư, nhượng quyền đầu tư, khai thác hoặc xã hội hóa đầu tư. Hình thức đầu tư theo quy định của Luật Đầu tư.

Chính phủ lý giải, theo quy định tại khoản 3 điều 2 nghị quyết số 94/2015/QH13, dự án có thể sử dụng phần vốn cổ phần hoá doanh nghiệp nhà nước của ngành hàng không, vốn doanh nghiệp. Do vậy, việc giao ACV trực tiếp đầu tư (các hạng mục 1,2 và 4) bằng vốn của doanh nghiệp là có thể xem xét chấp nhận được.

"Tuy nhiên, đây là dự án xây dựng cảng hàng không mới nên theo quy định của Luật Đấu thầu (khoản 3 điều 1) phải thực hiện đấu thầu để lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án. Do vậy, việc  giao ACV đầu tư, khai thác Cảng cần phải được Quốc hội thông qua", Chính phủ trình bày.

Nhấn mạnh vấn đề rất khó cần được thảo luận là Chính phủ đề nghị giao cho ACV trực tiếp đầu tư sân bay Long Thành, Chủ nhiệm Vũ Hồng Thanh nói đây thực chất là chỉ định thầu, trong khi theo luật là phải đấu thầu.

Đây là thẩm quyền của Thủ tướng hay Quốc hội? từ xưa đến nay Quốc hội chưa bao giờ giao cho doanh nghiệp nào đầu tư công trình nào cụ thể cả, ông Thanh băn khoăn.

Băn khoăn nữa của Chủ nhiệm cơ quan thẩm tra là hiện ACV còn đang quản lý, khai thác 21/22 cảng hàng không khác của cả nước thì không hiểu khả năng tài chính có đáp ứng được không?

Liên quan đến chỉ định thầu cho ACV, phụ lục tờ trình của Chính phủ khẳng định, chỉ Quốc hội có thẩm quyền quyết định không đấu thầu mà giao cho ACV trực tiếp đầu tư khai thác Cảng.

Về cơ chế quản lý thì Uỷ ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp thực hiện quản lý việc đầu tư của ACV theo quy định của Luật Quản lý, sử dụng vốn của Nhà nước đầu tư vào sản xuất, kinh doanh tại doanh nghiệp.

Chính phủ cho rằng, việc ACV đầu tư, khai thác cảng sẽ giúp nhà nước chủ động điều hành, quyết định các nhiệm vụ quan trọng, thực hiện công cụ điều tiết vĩ mô phục vụ phát triển kinh tế, xã hội, đảm bảo an ninh an toàn tại cảng hàng không cửa ngõ quốc gia.

Theo Phó Chủ nhiệm Uỷ ban Pháp luật Nguyễn Trường Giang , nếu về mặt thẩm quyền thì chỉ định thầu tức là làm khác luật thì phải trình Quốc hội là đúng. Nhưng ông Giang lưu ý là chỉ xin Quốc hội cơ chế chỉ định thầu chứ không phải xin cho doanh nghiệp cụ thể nào cả, đồng thời phải báo cáo rất rõ chỉ định thầu thì ảnh hưởng đến các điều ước quốc tế và tính công khai minh bạch thế nào.