Mỹ ngày 18/4 đã giành được một phán quyết của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) chống lại việc Trung Quốc sử dụng hạn ngạch thuế quan (tariff-rate quota) đối với gạo, lúa mì và ngô.

Theo hãng tin CNBC, đây là vụ kiện do chính quyền Tổng thống Barack Obama khởi xướng vào cuối năm 2016. Trong đó, Washington cho rằng việc Bắc Kinh sử dụng hạn ngạch thuế quan gây hạn chế khả năng tiếp cận thị trường Trung Quốc đối với nông sản xuất khẩu của Mỹ.

Phán quyết trên của WTO đánh dấu lần thứ hai Mỹ giành thắng lợi trước Trung Quốc trong các vụ kiện tại tổ chức này trong thời gian gần đây. Phán quyết được đưa ra trong bối cảnh cuộc đàm phán thương mại Mỹ-Trung đang bước vào giai đoạn cuối, và sau khi Washington giành được một phán quyết khác của WTO vào cuối tháng 3 chống lại việc Trung Quốc hỗ trợ giá cho các loại hạt nông sản.

Giới phân tích cho rằng, thắng lợi này có thể giúp Mỹ củng cố vị thế trong những vòng đàm phán thương mại còn lại với Trung Quốc.

Phán quyết ra ngày thứ Năm của WTO nói rằng theo các điều khoản về sự gia nhập của Trung Quốc vào WTO năm 2001, việc nước này quản lý hạn ngạch thuế quan có sự vi phạm về nghĩa vụ của Bắc Kinh về quản lý các hạn ngạch này "một cách minh bạch, có thể dự báo và công bằng".

Hạn ngạch thuế quan là thuế quan gồm hai mức. Trong đó, mối khối lượng hạn chế hàng nhập khẩu được áp mức thuế quan thấp hơn gọi là thuế quan "trong hạn ngạch", và khối lượng nhập khẩu mặt hàng đó ngoài hạn ngạch này sẽ bị áp thuế quan cao hơn gọi là thuế quan "ngoài hạn ngạch".

Theo phán quyết của WTO, việc Trung Quốc quản lý tỷ trọng của các doanh nghiệp thương mại quốc doanh và ngoài quốc doanh trong hạn ngạch thuế quan là không phù hợp với các quy định của WTO.

Trong một tuyên bố, Đại diện thương mại Mỹ (USTR) Robert Lighthizer và Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp Mỹ Sonny Perdue đã hoan nghênh phán quyết trên, nói rằng hệ thống của Trung Quốc "từ chối sự tiếp cận của nông dân Mỹ đối với thị trường hạt nông sản của Trung Quốc".

Theo ước tính của Bộ Nông nghiệp Mỹ, nếu hạn ngạch thuế quan của Trung Quốc được sử dụng đầy đủ, thì chỉ riêng trong năm 2015 đã phải có 3,5 tỷ USD ngô, lúa mì và gạo được nhập khẩu vào nước này từ Mỹ.

Tuyên bố của văn phòng USTR nói rằng hai phán quyết vừa qua của WTO sẽ giúp nông dân Mỹ "cạnh tranh trên một sân chơi bình đẳng hơn".

Trong một tuyên bố ra ngày thứ Sáu, Bộ Thương mại Trung Quốc nói nước này "lấy làm tiếc" về phán quyết của WTO và sẽ "đánh giá kỹ lưỡng" về bản báo cáo.

Cả Mỹ và Trung Quốc đều có quyền kháng cáo phán quyết trên trong vòng 60 ngày.