Mỹ ngày 8/8 tuyên bố sẽ áp lệnh trừng phạt mới lên Nga, sau khi kết luận rằng Moscow sử dụng chất độc thần kinh để mưu sát một cựu điệp viên hai mang người Nga sống ở Anh. Động thái này diễn ra chỉ vài ngày sau khi Tổng thống Donald Trump gửi thư cho người đồng cấp Nga Vladimir Putin bày tỏ mong muốn cải thiện quan hệ giữa hai nước.

Cựu điệp viên Sergei Skripal và con gái của ông này là Yulia đã được tìm thấy trong tình trạng bất tỉnh trên một ghế dài ngoài trời ở thành phố Salisbury thuộc miền Nam nước Anh hồi tháng 3. Vụ hạ độc đã khiến cha con nhà Skirpal rơi vào tình trạng nguy kịch, nhưng đã phục hồi sau nhiều tuần được điều trị tích cực trong bệnh viện.

Theo các nhà điều tra Anh, được sử dụng trong vụ mưu sát bất thành này là chất Novichok - loại chất độc thần kinh được cho là do Nga tạo ra trong thời kỳ chiến tranh lạnh. Moscow phủ nhận có bất kỳ sự dính líu nào trong vụ hạ độc này, và cho rằng đây là sự việc do phương Tây dựng lên để kích động tinh thần bài Nga.

Trong một tuyên bố ra ngày 8/8, Bộ Ngoại giao Mỹ cho rằng Mỹ xác định Nga "đã sử dụng vũ khí hóa học hoặc sinh học trong hành động vi phạm luật pháp quốc tế, hoặc sử dụng vũ khí hóa học hoặc sinh học để chống lại công dân của chính mình" - BBC đưa tin.

Lệnh trừng phạt của Mỹ đối với Nga nhận được sự hưởng ứng từ Chính phủ Anh. "Phản ứng mạnh mẽ của quốc tế đối với việc sử dụng vũ khí hóa học trên đường phố Salisbury gửi đi một thông điệp rõ ràng tới Nga rằng hành vi gây hấn và bất cẩn của họ sẽ không được bỏ qua", một tuyên bố của Bộ Ngoại giao Anh có đoạn viết.

Mỹ cho biết lệnh trừng phạt mới đối với Nga sẽ có hiệu lực vào ngày 22/8, nhằm vào xuất khẩu một số linh kiện điện tử nhạy cảm và công nghệ khác của Nga. Mỹ cũng nói lệnh trừng phạt khắc nghiệt hơn sẽ được đưa ra trong vòng 90 ngày nếu Nga không đưa ra được sự đảm bảo đáng tin cậy về việc sẽ không tiếp tục sử dụng vũ khí hóa học và cho các chuyên gia của Liên hiệp quốc tiến hành thanh tra thực địa.

Mối quan hệ Nga-Mỹ thời gian gần đây có những tín hiệu trái chiều. Mới tuần này, ông Trump đã gửi một bức thư đến ông Putin, nhấn mạnh "tầm quan trọng của tăng cường hợp tác trong vấn đề chống khủng bố, đẩy mạnh đối thoại về lập pháp, và nối lại trao đổi văn hóa".

Theo hãng tin CNBC, lá thư trên đã được thượng nghị sỹ Cộng hòa Rand Paul chuyển đến chính quyền ông Putin trong một chuyến thăm Nga cách đây ít hôm. Lá thư được gửi chưa đầy 1 tháng sau khi ông Trump bị chỉ trích mạnh mẽ vì tỏ ra thân mật với ông Putin trong cuộc gặp thượng đỉnh chính thức đầu tiên giữa hai nhà lãnh đạo tại Helsinki, Phần Lan.

Tuy nhiên, khi Mỹ tái áp một phần các biện pháp trừng phạt lên Iran vào đầu tuần này, cả Nga và Trung Quốc đều phát tín hiệu sẽ "phớt lờ" lệnh trừng phạt của Mỹ và sẽ tiếp tục làm ăn với Iran. Hôm thứ Ba, ông Trump cảnh báo "bất kỳ ai làm ăn với Iran sẽ không được làm ăn với Mỹ".

Mối quan hệ Nga-Mỹ, hai đối thủ chiến lược lâu năm, đã rơi xuống mức thấp nhất kể từ thời chiến tranh lạnh trong những năm gần đây, do Nga sáp nhập bán đảo Crimea ly khai khỏi Ukraine, vấn đề Syria, và nghi vấn Nga can thiệp vào cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ 2016.

Từ trước và sau khi lên cầm quyền, ông Trump đã nhiều lần thể hiện sự thân mật với ông Putin và tuyên bố muốn cải thiện quan hệ với Nga. Mặc dù vậy, đã có nhiều sự kiện và vấn đề xảy ra, như vụ mưu sát cựu điệp viên người Nga, khiến mối quan hệ Nga-Mỹ chưa có bước cải thiện rõ rệt nào.

Nhà Trắng nói rằng lá thư gửi ông Putin là ý tưởng của thượng nghị sỹ Paul chứ không phải ý tưởng của ông Trump. Một phát ngôn viên Nhà Trắng nói ông Paul đã đề nghị ông Trump biên thư để giới thiệu ông Paul với ông Putin.

Sau cuộc gặp ở Helsinki, ông Trump thậm chí đã mời ông Putin thăm Nhà Trắng, và ông Putin cũng đánh tiếng mời ông Trump thăm điện Kremlin. Tuy nhiên, trong bối cảnh ông Trump bị dư luận Mỹ chỉ trích mạnh vì thân mật với ông Putin, đến nay chưa có kế hoạch nào được chốt cho cuộc gặp tiếp theo giữa hai nhà lãnh đạo.

Ngoài lệnh trừng phạt về vụ mưu sát cựu điệp viên, Nga hiện đang chịu lệnh trừng phạt của Mỹ về nghi vấn can thiệp bầu cử Mỹ và về vụ sáp nhập Crimea.