Nhà vua Nhật Bản Akihito ngày 30/4 đã chính thức thoái vị sau 3 thập kỷ trị vì, tự nguyện rời ngai vàng vì lý do sức khỏe để nhường lại ngôi báu cho con trai là hoàng thái tử Naruhito. Đây là cuộc thoái vị đầu tiên của một vị Nhật hoàng kể từ năm 1817, hãng tin Bloomberg cho hay.

Vương triều kéo dài 31 năm của nhà vua Akihito, với niên hiệu Bình Thành, đã kết thúc trong một buổi lễ trang trọng bắt đầu lúc 5h chiều ngày 30/4 theo giờ địa phương tại cung điện hoàng gia ở Tokyo, với sự tham dự của khoảng 300 quan chức chính trị và thượng khách. Ngày 1/5, hoàng thái tử Naruhito, 59 tuổi, sẽ chính thức đăng quang tại buổi lễ cũng diễn ra ở cung điện hoàng gia, bắt đầu một vương triều mới với niên hiệu Lệnh Hòa.

"Đối với tôi, việc có thể hoàn thành các trách nhiệm của nhà vua bằng sự tin tưởng và tình yêu thương sâu sắc dành cho người dân là một điều hạnh phúc", nhà vua Akihito, 85 tuổi, phát biểu tại lễ thoái vị, đứng bên cạnh ông là hoàng hậu Michiko. "Bằng cả trái tim mình, tôi trân trọng việc người dân đã chấp nhận và ủng hộ tôi với tư cách một biểu tượng".

Thủ tướng Shinzo Abe đã cảm ơn nhà vua Akihito vì quãng thời gian trị vì, nói rằng nhà vua đã mang lại cho nhân dân Nhật Bản "dũng khí và hy vọng về ngày mai".

Trong thời gian trị vì, nhà vua Akihito đã có nhiều nỗ lực trong việc xoa dịu những ký ức đau thương của Chiến tranh Thế giới thứ hai và xích lại gần tầng lớp thường dân, bao gồm những người kém may mắn trong xã hội. Ông là nhà vua đầu tiên của Nhật Bản trị vì theo Hiến pháp thời hậu chiến, quy định nhà vua giữ vai trò biểu tượng chứ không nắm quyền lực chính trị. Ngoài ra, ông cũng là nhà vua đầu tiên của nước Nhật kết hôn với một người dân thường.

Vương triều của nhà vua Akihito bắt đầu vào năm 1989 khi nước Nhật đang ở trong thời kỳ kinh tế phát triển hưng thịnh. Khi đó, các công ty của Nhật là một lực lượng dường như không đối thủ nào cạnh tranh được và các sản phẩm của họ tràn ngập thị trường toàn cầu. Tuy nhiên, tình trạng bong bóng tài sản ở Nhật đã vỡ vào năm 1991 và khoảng 20 năm sau đó, Trung Quốc đã vượt qua Nhật để trở thành nền kinh tế lớn thứ nhì thế giới.

Cũng trong quãng thời gian nhà vua Akihito trị vì, nước Nhật đã trở thành quốc gia lão hóa nhanh nhất trong số các nước phát triển, đồng thời phải hứng chịu nhiều đợt thiên tai lớn, bao gồm trận động đất năm 1995 và trận động đất-sóng thần vào năm 2011. Trong mỗi lần thiên tai lớn xảy ra, hình ảnh nhà vua và hoàng hậu đi thăm người dân đã trở thành một nguồn động lực giúp người Nhật vượt qua khó khăn.

Trong một tuyên bố, Tổng thống Mỹ Donald Trump bày tỏ "niềm trân trọng xuất phát từ trái tim" đối với nhà vua và hoàng hậu Nhật Bản. Ông nhấn mạnh việc nhà vua Akihito đã đón tiếp 5 Tổng thống Mỹ thăm Nhật Bản.

Hồi tháng 12 năm ngoái, tờ báo hàng đầu Nhật Bản Nikkei cho biết nước này đã dành ra khoảng 16,6 tỷ Yên, tương đương 149 triệu USD, dành cho các hoạt động diễn ra trong vài tháng liên quan đến việc nhà vua Akihito thoái vị và nhà vua mới đăng quang.

Vài tuần trước khi thoái vị, nhà vua Akihito đã cùng hoàng hậu Michiko có chuyến đi vòng quanh nước Nhật để chào người dân và thực hiện nghi lễ tại các đền thờ. Mối lo về sức khỏe của nhà vua bao gồm một cuộc phẫu thuật tiền liệt tuyết vào năm 2003 và một cuộc phẫu thuật tim vào năm 2012.

Ý định thoái vị đã được nhà vua đưa ra vào năm 2016. Một năm sau đó, Quốc hội Nhật Bản thông qua một đạo luật có tác dụng một lần cho phép nhà vua thoái vị.