“Truy” trách nhiệm bộ trưởng về Vinalines, tập đoàn nhà nước

“Không nắm được nhưng có trách nhiệm”, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Bùi Quang Vinh trả lời chất vấn của đại biểu Lê Thị Nga về trách nhiệm trong giám sát đầu tư và hoàn thiện thể chế “quản” tập đoàn, tổng công ty nhà nước nói chung và Vinalines nói riêng.

Tại phiên chất vấn chiều nay (13/6), nhiều đại biểu tiếp tục truy trách nhiệm của các bộ liên quan trong việc chậm trễ hoàn thành thể chế trong giám sát đầu tư, quản lý vốn, dẫn đến sai phạm, thất thoát của một số tập đoàn, tổng công ty nhà nước.

Đại biểu Lê Thị Nga đặt vấn đề, tại sao trong khi báo cáo của Chính phủ đều nói rõ các tập đoàn tổng công ty nhà nước đều chịu sự giám sát thường xuyên, chặt chẽ của các bộ, nhưng sai phạm vẫn kéo dài lại không do các bộ phát hiện, trách nhiệm của hai bộ Kế hoạch và Đầu tư, Tài chính thế nào?

“Nói về nguyên tắc cũng thấy trách nhiệm của bộ, không thể nói là không được”, Bộ trưởng Vinh trả lời. Tuy nhiên, với quy định hiện hành thì tập đoàn không báo cáo về các dự án đầu tư nên “nói thật là không nắm được, sau Vinashin đã kiểm điểm rất nhiều mà không nắm được và Vinalines cũng không nắm được”.

Ghi nhận sự nghiêm túc nhận một phần trách nhiệm của Bộ trưởng Vinh, đại biểu Nga tiếp tục chất vấn, rằng nguyên nhân có từ kẽ hở của luật và nghị định, nhưng luật là do Quốc hội làm còn nghị định là thẩm quyền chính phủ, đều có thể sửa đổi, thậm chí có thể sửa luật trong một kỳ họp.

Bộ trưởng nói do tập đoàn không báo cáo nên không nắm được, tôi hơi băn khoăn, hơn nữa trách nhiệm về sai phạm của Tổng công ty Hàng hải Việt Nam (Vinalines) cũng chưa rõ.

Bộ trưởng Vinh cho biết, đã có báo cáo Chính phủ và trình Quốc hội hai dự án luật sửa đổi lớn là Luật Doanh nghiệp và Luật Đầu tư. "Còn sai phạm ở các dự án như ở Vinalines, Bộ có đến xin thông tin họ cũng không cho, Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương đến họ cũng không tiếp, vì họ chỉ báo cáo chủ sở hữu, nhưng nói bộ không có trách nhiệm thì cũng không được", ông Vinh tiếp tục nhận trách nhiệm.

"Thanh tra có kết luận rõ ràng, trách nhiệm chính tại sai phạm của Vinalines là trách nhiệm của chủ tịch tập đoàn, của giám đốc các đơn vị thành viên và không có câu nào nói đến trách nhiệm của Bộ Tài chính hay Bộ Kế hoạch và Đầu tư", Bộ trưởng Bộ Tài chính Vương Đình Huệ tiếp lời.

Vẫn liên quan đến thất thoát của tập đoàn, đại biểu Trần Du Lịch đặt câu hỏi, "tiền của nhân dân giao cho các tập đoàn lớn như vậy mà không giám sát được thì có xót xa, phải thay đổi cơ chế thế nào?".

Bộ trưởng Vinh trả lời, ông rất xót xa rất trăn trở, nhưng ngoài nguyên nhân pháp luật chưa thật hoàn thiện thì sai phạm phần lớn liên quan đến bản chất con người biết rõ luật pháp nhưng cố tình vi phạm, vì thế cần quan tâm đến công tác cán bộ.

“Đại biểu Lịch hỏi giao cho tập đoàn quyết định đầu tư mà không giám sát được thì quan điểm thế nào có cần thay đổi không?”, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng nhắc Bộ trưởng.

Ông Vinh trả lời, "vốn ở doanh nghiệp nhà nước là vốn của nhà nước, khi doanh nghiệp đổ bể nhà nước phải cứu trợ phải bảo lãnh nên quyết định đầu tư phải báo cáo, phải giám sát, tất nhiên không thể trao quyền quá lớn như thế, cần thay đổi cơ chế và chúng tôi đang đề xuất phải thay đổi".

Tiếp tục nhấn nút, đại biểu Lịch nhấn mạnh, sau vụ Vinashin đã thấy rõ lỗ hổng pháp lý dẫn đến lỗ hổng trách nhiệm, không có bộ nào nhận trách nhiệm. Vậy Bộ trưởng cho biết bao giờ có thể lấy ý kiến để ban hành quy định xác định rõ trách nhiệm của các bộ Kế hoạch và Đầu tư, Tài chính và bộ quản lý ngành đối với quản lý vốn của tập đoàn, tổng công ty nhà nước?

Ngay sau đó, đại biểu Trần Hoàng Ngân phát biểu, ông chưa yên tâm với trả lời của cả hai vị bộ trưởng trong vấn đề liên quan đến tập đoàn, tổng công ty.

Bộ trưởng Vinh thêm một lần nhắc lại rằng trong trách nhiệm của mình, cơ quan này đã đề xuất sửa một số luật và trình dự thảo văn bản để hoàn thiện thêm cơ chế lấp "lỗ hổng" mà các đại biểu đã nêu.

"Tôi xin hứa là năng lực đến đâu sẽ làm hết trách nhiệm đến đó", Bộ trưởng Vinh kết thúc phiên chất vấn trong tiếng vỗ tay của Quốc hội.