Bộ Tài nguyên và Môi trường vừa có văn bản trả lời kiến nghị của Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Kim Thúy (Đoàn Đại biểu Quốc hội thành phố Đà Nẵng) với các nội dung về căn cứ nào cho việc cấp hàng ngàn ha đất tại Hà Nam, Ninh Bình..để doanh nghiệp xây chùa? Việc xây chùa có nằm trong quy hoạch sử dụng đất không? Việc giao đất được tính giá như thế nào?...

Trả lời kiến nghị của đại biểu, Bộ Tài nguyên và Môi trường cho biết, theo quy định của Luật đất đai thì việc giao đất, cho thuê đất căn cứ vào quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất và nhu cầu sử dụng đất thể hiện trong dự án đầu tư được phê duyệt.

Quyết định giao đất dự án chùa Tam Chúc chưa rõ ràng

Đối với Khu du lịch Quốc gia Tam Chúc (Hà Nam), Bộ Tài nguyên và Môi trường cho biết, khu du lịch này đã có quy hoạch tổng thể được Uỷ ban nhân dân tỉnh Hà Nam phê duyệt tại Quyết định số 192/QĐ-UBND (quy mô 2.042,39 ha); được điều chỉnh tại Quyết định số 488/QĐ-UBND (quy mô 5.100 ha) và được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 526/QĐ-TTg (quy mô 4.000 ha), gồm nhiều khu chức năng, trong đó Khu văn hóa tâm linh Tam Chúc có diện tích: 1.205 ha.

Ngoài ra, Khu du lịch Quốc gia Tam Chúc đã được thể hiện trong quy hoạch sử dụng đất các cấp tỉnh, huyện ở các giai đoạn (2006-2010 và 2011 - 2020).

Năm 2007, Ủy ban nhân dân tỉnh Hà Nam đã phê duyệt dự án đầu tư xây dựng công trình hạ tầng kỹ thuật Khu du lịch Tam Chúc, với diện tích là 2.042.39 ha, chủ đầu tư là Sở Thương Mại Du lịch.

Đến năm 2008, Ủy ban nhân dân tỉnh Hà Nam chấp thuận cho Doanh nghiệp Xây dựng Xuân trường thực hiện dự án đầu tư xây dựng Khu du lịch Tam Chúc, với diện tích là 2.042.39 ha.

Từ năm 2006 đến năm 2009, Ủy ban nhân tỉnh Hà Nam đã ban hành 4 Quyết định thu hồi đất và giao cho Sở Thương mại - Du lịch (nay là Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch) để phát triển Khu du lịch Tam Chúc, với tổng diện tích là 815,1 ha (gồm: Quyết định số 538/QĐ-UBND ngày 01/6/2006: diện tích 5,9 ha; Quyết định số 724/QĐ-UBND ngày 08/7/2006: diện tích 493,7 ha); Quyết định số 1080/QĐ-UBND ngày 25/10/2006: diện tích 9,4 ha; Quyết định số 1040/QĐ-UBND ngày 26/8/2009: diện tích 306,1 ha).

Ngoài ra, từ năm 2008 đến năm 2011, Ủy ban nhân tỉnh Hà Nam cũng ban hành 2 Quyết định thu hồi đất đã giao cho Sở Thương mại - Du lịch (nay là Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch) và giao toàn bộ diện tích 815,1 ha nói trên cho Doanh nghiệp tư nhân xây dựng Xuân Trường để thực hiện dự án đầu tư xây dựng Khu du lịch Tam Chúc theo dự án được duyệt.

Trong đó, tại Quyết định số 1364/QĐ-UBND cho Doanh nghiệp tư nhân xây dựng Xuân Trường thuê đất với diện tích 509,0 ha; thời hạn 50 năm.

Tại Quyết định số 1380/QĐ-UBND ngày 09/11/2011 giao đất cho Doanh nghiệp tư nhân xây dựng Xuân Trường với diện tích 306,1 ha, hình thức giao đất để quản lý và đầu tư xây dựng khu du lịch, nhưng không yêu cầu phải bàn giao lại cho Nhà nước sau khi hoàn thành xây dựng.

Bộ Tài nguyên và Môi trường cho rằng, các quyết định giao đất của tỉnh còn chưa rõ ràng về nội dung. Cụ thể, mục đích sử dụng chỉ thể hiện "đầu tư xây dựng khu du lịch Tam Chúc" mà không thể hiện loại đất cụ thể theo quy định tại Điều 13 của Luật đất đai. Đồng thời, chưa xác định được mục đích sử dụng đất cụ thể trong từng quyết định (do tại thời điểm giao đất chưa có quy hoạch chi tiết xây dựng) là không thống nhất và thiếu cơ sở để tính tiền thuê đất.  

Đối với chùa Bái Đính tại tỉnh Ninh Bình, theo Bộ Tài nguyên và Môi trường, khu núi chùa Bái Đính mới được thể hiện trong quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất tỉnh Ninh Bình đến năm 2010 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt; được tiếp tục thể hiện trong quy hoạch sử dụng đất đến năm 2020 (phê duyệt năm 2014) và trong điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất đến năm 2020 của các cấp tỉnh, huyện (được phê duyệt trong năm 2017).

Đồng thời, khu núi chùa Bái Đính cũng thuộc quy hoạch tổng thể bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị Khu di tích lịch sử - văn hóa Cố đô Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 82/QĐ-TTg và quy hoạch chi tiết xây dựng Khu du lịch Tràng An đã được Ủy ban nhân dân tỉnh phê duyệt tại Quyết định số 1875/QĐ-UBND (quy mô diện tích là 1.566 ha), được điều chỉnh tại Quyết định số 2570/QĐ- UBND (quy mô diện tích là 1.961 ha). Trong đó khu vực núi chùa Bái Đính có diện tích 1.005,3 ha.

Từ năm 2006 - 2012, Ủy ban nhân tỉnh Ninh Bình đã ban hành 9 Quyết định thu hồi diện tích 518,3 ha đất (chiếm 51,5% so với quy hoạch được duyệt) bao gồm: đất nông nghiệp của hộ gia đình, cá nhân là 184,9 ha; đất do BQL rừng phòng hộ huyện Gia Viễn là 67,6 ha; đất do Ủy ban nhân dân xã quản lý là 178,9 ha; đất hoang, đất xâm canh 36,7 ha.

Tỉnh này cũng giao đất cho 3 cơ quan gồm: Sở Thương mại - Du lịch (nay là Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch) 495,3 ha để thực hiện dự án đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng khu núi chùa Bái Đính; Ban quản lý quần thể danh thắng Tràng An 18,6 ha để xây dựng cơ sở hạ tầng khu núi chùa Bái Đính và Ủy ban nhân dân huyện Gia Viễn 4,3 ha để mở rộng khu dân cư hiện hữu.

Bộ Tài nguyên và Môi trường đánh giá, việc giao đất cho 3 đơn vị như trên để thực hiện bồi thường, giải phóng mặt bằng và xây dựng hạ tầng, xây dựng khu tâm linh là chưa thể hiện rõ đối tượng được giao đất để quản lý hay giao đất để sử dụng.

Ngoài ra, không thể hiện chế độ sử dụng đất (giao có thu tiền hay không thu tiền, hay thuê đất, không xác định thời hạn sử dụng đất). Đồng thời, không thể hiện mục đích sử dụng từng loại đất theo quy định của Luật đất đai nên chưa đủ cơ ở để xác định diện tích phải tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, căn cứ để xác định giá đất.