Đề xuất áp dụng cơ chế đặc thù để sớm mở rộng cao tốc TP.HCM – Long Thành

Tổng công ty công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) vừa có báo cáo Thủ tướng Chính phủ xin chủ trương triển khai Dự án mở rộng đoạn cao tốc Thành phố Hồ Chí Minh – Long Thành theo công trình khẩn cấp.

ÁP DỤNG 5 CƠ CHẾ ĐẶC THÙ ĐỂ SỚM KHỞI CÔNG DỰ ÁN

Theo báo cáo gửi Thủ tướng Chính phủ, VEC cho biết tuyến cao tốc TP.HCM – Long Thành hiện đã mãn tải với quy mô 4 làn xe, trong khi lưu lượng phương tiện liên tục tăng cao kể từ khi đưa vào khai thác. Do đó, việc mở rộng tuyến cao tốc này là cấp bách, nhằm bảo đảm năng lực kết nối với Cảng hàng không quốc tế Long Thành đang được xây dựng tại Đồng Nai.

Theo VEC, Dự án mở rộng có quy mô lớn, kỹ thuật và điều kiện thi công phức tạp với 10km xử lý đất yếu cần tối thiểu 8 tháng, 12km cầu, đồng thời phải vừa thi công vừa bảo đảm giao thông liên tục trên tuyến cao tốc đang khai thác.

Mặc dù vậy, nếu theo quy trình đầu tư công thông thường, dự án phải trải qua ba bước gồm phê duyệt chủ trương đầu tư, phê duyệt dự án đầu tư và phê duyệt thiết kế bản vẽ thi công, dự toán.

Với quy trình đó, theo tiến độ dự kiến, dự án sẽ khởi công ngày 1/1/2025, cơ bản hoàn thành tháng 12/2026, riêng cầu Long Thành hoàn thành đưa vào sử dụng tháng 6/2027.

Tuy nhiên, với mong muốn đẩy nhanh tiến độ, đặc biệt hướng tới mốc khởi công ngày 19/8/2025 nhân kỷ niệm 80 năm Quốc khánh 2/9, VEC kiến nghị Chính phủ cho phép áp dụng hình thức công trình xây dựng khẩn cấp và triển khai song song nhiều công việc.

Cụ thể, cho phép VEC áp dụng quy trình chỉ định thầu rút gọn. Đồng thời, cho phép VEC thực hiện song song các thủ tục gồm khảo sát, lập dự án, lập thiết kế bản vẽ thi công, dự toán, lựa chọn nhà thầu, thi công xây dựng và các công việc cần thiết khác

Bên cạnh đó, VEC đề xuất tách công tác giải phóng mặt bằng thành các dự án thành phần độc lập, giao UBND TP.HCM và UBND tỉnh Đồng Nai triển khai. Nguồn vốn sẽ do VEC bố trí, thanh toán theo tiến độ và nhu cầu thực tế từ địa phương.

VEC cũng đề xuất các địa phương có dự án đi qua hỗ trợ xác định, thoả thuận vị trí bãi đổ thải, bãi tập kết vật liệu, bến tạm, vị trí lắp đặt tạm thời trạm trộn bê tông nhựa, bê tông xi măng và thủ tục cấp phép trong giai  đoạn thi công. Đặc biệt, quan tâm bố trí nguồn vật liệu, bảo đảm cung cấp đủ cho dự án trong giai đoạn triển khai thi công.

Ngoài ra, trong trường hợp phát sinh yếu tố bất khả kháng như thiếu hụt vật liệu, khó khăn giải phóng mặt bằng, thiên tai, dịch bệnh…, VEC kiến nghị Chính phủ cho phép điều chỉnh thời gian thực hiện dự án đối với phần bị ảnh hưởng.

KHỞI CÔNG VÀO 19/8/2025 VÀ HOÀN THÀNH TRONG NĂM 2026

Nếu được chấp thuận triển khai theo hình thức công trình khẩn cấp và áp dụng các cơ chế đặc thù, dự án sẽ không phải phê duyệt chủ trương đầu tư và có thể bỏ qua bước lập báo cáo đánh giá tác động môi trường.

Khi đó, VEC sẽ được phép triển khai ngay các công đoạn khảo sát, lập báo cáo nghiên cứu khả thi, thẩm tra báo cáo nghiên cứu khả thi, thẩm định của cơ quan chuyên môn về xây dựng để phê duyệt dự án.

Đồng thời, triển khai ngay công tác giải phóng mặt bằng, cắm cọc giải phóng mặt bằng; lựa chọn nhà thầu thi công đồng thời với lập thiết kế bản vẽ thi công, rút ngắn thời gian thi công.

Dự kiến tiến độ chi tiết được VEC nêu ra gồm hoàn thành phê duyệt dự án trong tháng 7/2025; phê duyệt bản vẽ thi công từng phần/hạng mục công trình từ ngày 8/8; lựa chọn nhà thầu thi công từ ngày 13/8 và chính thức khởi công vào ngày 19/8/2025.

Về tiến độ xây dựng từng đoạn, VEC cho biết đoạn từ nút giao Vành đai 2 đến Vành đai 3 (Km4 000 – Km8 844,5) sẽ được mở rộng từ 4 làn lên 8 làn, thi công trong 13 tháng và hoàn thành vào tháng 9/2026.

Trong khi đó, đoạn từ Vành đai 3 đến đường cao tốc Biên Hòa – Vũng Tàu (Km8 844,5 – Km25 920, không bao gồm cầu Long Thành) sẽ mở rộng từ 4 lên 10 làn xe, thi công 14 tháng và hoàn thành tháng 10/2026.

Riêng trường hợp của cầu Long Thành thi công trong 20 tháng, hợp long cầu chính vào tháng 12/2026 và hoàn thành các hạng mục còn lại trong tháng 3/2027.

"Việc áp dụng cơ chế đặc thù sẽ giúp rút ngắn khoảng 2,5 tháng so với phương án thông thường, đảm bảo khởi công đúng mốc 19/8/2025 và cơ bản hoàn thành trong năm 2026", đại diện VEC nhấn mạnh.

Liên quan đề xuất trên, ngày 16/5/2025, Văn phòng Chính phủ đã có Công văn số 4279/VPCP-CN truyền đạt ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà, giao Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với Bộ Xây dựng và các cơ quan liên quan nghiên cứu, báo cáo Thủ tướng trước ngày 21/5/2025.