Đề xuất tăng tuổi nghỉ hưu nhưng không được giữ chức danh lãnh đạo
Quy định về tuổi nghỉ hưu cao hơn cho những người có trình độ chuyên môn kỹ thuật cao, người làm công tác quản lý phải đảm bảo không giữ các chức vụ, chức danh lãnh đạo…
Đó là một trong những nội dung được nhấn mạnh tại báo cáo tiếp thu, giải trình ý kiến đại biểu Quốc hội và ý kiến thẩm tra của Ủy ban về các vấn đề xã hội về dự án Bộ luật Lao động (sửa đổi) của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội.
Tại báo cáo này, Ban soạn thảo cho biết, đa số ý kiến đồng ý điều chỉnh tăng tuổi nghỉ hưu theo phương án 1, tức là kể từ ngày 1/1/2021, mỗi năm tăng 3 tháng với nam, 4 tháng với nữ để tuổi nghỉ hưu của nữ là 60 tuổi vào năm 2035, tuổi nghỉ hưu của của nam là 62 vào năm 2028.
Tuy nhiên, một số ý kiến đề nghị, có phương án quy cụ thể về những trường hợp nghỉ hưu ở độ tuổi thấp hơn và những trường hợp nghỉ hưu ở độ tuổi cao hơn so với quy định chung.
Đồng thời, cần làm rõ căn cứ, cơ sở để quy định khoảng cách tuổi nghỉ hưu là 2 tuổi giữa nam và nữ, một số ý kiến băn về tuổi nghỉ hưu của giáo viên mầm non; nghiên cứu quy định giảm điều kiện thời gian đóng bảo hiểm xã hội để được hưởng hưu trí.
Về nội dung này, Ban soạn thảo cho biết, dự thảo trình Quốc hội tại kỳ họp tới sẽ chỉ quy định phương án 1. Hiện, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội đang tiến hành tổng rà soát các nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm để ban hành một danh mục thống nhất các công việc, ngành nghề, vị trí việc làm thuộc trường hợp đặc biệt mà người lao động có thể được nghỉ hưu ở độ tuổi thấp hơn. Dự kiến, tháng 9/2019 hoàn thành.
Đối với một số công việc có tính chất đặc thù như xiếc, thể thao, nghệ thuật sân khấu, giáo viên mầm non sẽ được quy định theo hướng, khi hết tuổi nghề làm công việc đặc thù thì người lao động sẽ được đào tạo để chuyển đổi sang nghề nghiệp khác phù hợp, trường hợp không chuyển đổi nghề nghiệp được thì có quyền nghỉ hưu sớm.
Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội cho biết, Chính phủ sẽ nghiên cứu ban hành Nghị định quy định về tuổi nghỉ hưu cao hơn cho những người có trình độ chuyên môn kỹ thuật cao, người làm công tác quản lý, và đảm bảo theo 3 nguyên tắc: chỉ làm công việc chuyên môn, không giữ các chức vụ, chức danh lãnh đạo; cơ quan có nhu cầu sử dụng; cá nhân có nguyện vọng và có đủ sức khỏe đáp ứng yêu cầu công việc.
Về quy định khoảng cách tuổi nghỉ hưu là 2 tuổi giữa nam và nữ, phụ lục kèm theo Tờ trình của Chính phủ số 208/TTr-CP đã nêu rõ 4 lý do của việc xác định mốc điều chỉnh tuổi nghỉ hưu của nam lên 62, nữ lên 60.
Đồng thời, thực hiện theo đúng mục tiêu "thu hẹp dần khoảng cách về giới trong quy định tuổi nghỉ hưu" trong Nghị quyết số 28-NQ/TW về cải cách chính sách bảo hiểm xã hội.
Đối với việc giảm điều kiện thời gian đóng bảo hiểm xã hội để được hưởng chế độ hưu trí, Ban soạn thảo cho rằng, nội dung này đã được thể hiện tại Nghị quyết số 28-NQ/TW về cải cách chính sách bảo hiểm xã hội, Chính phủ sẽ trình Quốc hội xem xét khi sửa đổi Luật Bảo hiểm xã hội.
Có danh mục những nghề thuộc "trường hợp đặc biệt"
Liên quan đến việc mở rộng khung thỏa thuận giờ làm thêm tối đa, báo cáo giải trình cho biết, đa số đại biểu Quốc hội đồng tình mở rộng khung thỏa thuận làm thêm 100 giờ/năm như đề xuất trong dự thảo Bộ luật Lao động (sửa đổi).
Tuy nhiên, cũng có một số ý kiến đề nghị tiếp tục quy định trần làm thêm giờ tối đa theo tháng; có danh mục những nghề, công việc thuộc "trường hợp đặc biệt" được làm thêm giờ đến mức 400 giờ/năm; quy định mức lương lũy tiến làm thêm giờ.
Với nội dung này, Ban soạn thảo đề nghị tiếp thu theo hướng, quy định trần tối đa làm thêm giờ theo tháng là 40 giờ và quy định các trường hợp đặc biệt được làm thêm đến 400 giờ/năm.
Chính phủ sẽ ban hành Nghị định hướng dẫn chi tiết việc tổ chức làm thêm giờ để tránh lạm dụng, bảo vệ sức khỏe của người lao động đồng thời tăng cường thanh tra, kiểm tra để đảm bảo tính tuân thủ pháp luật.
Đối với mức lương lũy tiến làm thêm giờ, Ban soạn thảo đề nghị quy định mức tiền lương làm thêm giờ ít nhất bằng 150% - 200% - 300% và việc trả lương lũy tiến làm thêm giờ với mức lương cao hơn mức trên thì do hai bên thỏa thuận.