16:42 02/12/2022

FIFA thuê đội đặc nhiệm đặc biệt đối phó nạn dàn xếp tỉ số

Đức Đàm

FIFA ước tính rằng 155 tỉ USD đã được đặt cược trên toàn cầu vào World Cup 2018. Năm nay Tạp chí Mỹ Forbes Mỹ dự báo tổng tiền cược vào giải đấu tại Qatar lên tới trên 160 tỷ USD…

Ảnh: Guardian
Ảnh: Guardian

Với số tiền cược tăng cao, công ty công nghệ thể thao Thuỵ Sĩ Sportradar được FIFA giao nhiệm vụ phát hiện sớm các bất thường trên thị trường cá cược, qua đó tìm các trận nghi bị dàn xếp kết quả. Lần đầu tiên, một lực lượng đặc nhiệm liêm chính gồm các bên liên quan như: Sportradar phối hợp với Interpol, Hiệp hội liêm chính cá cược quốc tế (IBIA) và FBI... sẽ cùng giám sát thị trường cá cược và tình hình đặt cược ở mỗi trận đấu tại World Cup.

FBI từ chối bình luận về vai trò của họ trong lực lượng đặc nhiệm nhưng đang tham gia vào nhóm để chuẩn bị cho World Cup 2026 tại Mỹ. Công ty Sportradar, nổi tiếng trong việc giám sát thị trường cá cược thể thao, cho biết họ đã xác định được khoảng 600 trận đấu bóng đá có khả năng bị thao túng trong 9 tháng đầu năm 2022.

Hầu hết hoạt động đáng ngờ tập trung vào các giải đấu nhỏ hơn, liên quan đến các cầu thủ và quan chức nhận mức thù lao thấp. Nhà sáng lập Carsten Koerl đã trở thành tỷ phú khi Sportradar lên sàn chứng khoán Nasdaq vào tháng 9/2021. Năm ngoái, công ty này đạt doanh thu 561 triệu euro trong đó lợi nhuận trước thuế ở mức 186 triệu euro. Doanh thu chủ lực của họ đến từ việc bán dữ liệu, nhất là phần chuyên sâu trong trận cho các công ty truyền thông và nhà điều hành cá cược hợp pháp.

Sportradar đã hợp tác với nhiều giải đấu thể thao để theo dõi thị trường cá cược, tiết lộ rằng họ sử dụng trí tuệ nhân tạo và máy học để theo dõi 30 tỉ bộ dữ liệu từ hơn 600 nhà cái trên toàn cầu. Họ cũng sử dụng một nhóm gồm 35 sĩ quan tình báo có kinh nghiệm về chống khủng bố, gian lận tài chính, quốc phòng quân sự...

Hầu hết hoạt động đáng ngờ tập trung vào các giải đấu nhỏ hơn, liên quan đến các cầu thủ và quan chức nhận mức thù lao thấp.
Hầu hết hoạt động đáng ngờ tập trung vào các giải đấu nhỏ hơn, liên quan đến các cầu thủ và quan chức nhận mức thù lao thấp.

Andreas Krannich, giám đốc điều hành của Sportradar, nói với ESPN: "Tôi biết nó nghe giống như James Bond nhưng không phải vậy. Đó là công việc tình báo chắc chắn. Chúng tôi thậm chí đã thâm nhập vào một tổ chức dàn xếp tỉ số trận đấu. Hãy đặt mình vào vị trí của kẻ dàn xếp tỷ số. Bạn cần lợi tức đầu tư và thanh khoản trên thị trường. Bạn phải thuyết phục các cầu thủ và trọng tài, đồng thời tìm một nhà cái sẵn sàng chấp nhận tiền lớn của bạn. Nếu bạn muốn đặt 10.000 USD cho quả ném biên đầu tiên hoặc thẻ vàng... Nhưng theo quan điểm của tôi, khả năng các nhóm tội phạm có tổ chức nhắm mục tiêu đến World Cup tại Qatar so với các giải đấu khác là tương đối thấp".

Tuy nhiên, cũng có một số lo ngại rằng những kẻ dàn xếp tỷ số có thể nhắm vào các loại cá cược khác trong trận đấu như việc số thẻ vàng, thậm chí số lần phạt góc.

Ngoài việc giám sát các thị trường cá cược, FIFA còn tổ chức các hội thảo để giáo dục các đội tuyển và trọng tài tham dự World Cup về mối đe dọa dàn xếp trận đấu. Tuy nhiên ngay cả với tất cả các biện pháp phòng ngừa, việc ngăn chặn các nỗ lực dàn xếp trận đấu là vô cùng khó khăn. Ngay trước thềm World Cup Qatar 2022, tiền đạo Ivan Toney của đội tuyển Anh bị FA điều tra vì những cáo buộc cá cược bóng đá. Cuộc điều tra liên quan đến hoạt động cờ bạc bị cáo buộc trong thời gian Toney còn là cầu thủ ở các giải đấu thấp hơn và trước khi anh chuyển đến Brentford.

Giáo dục và các hình phạt cuối cùng là những vũ khí tốt nhất mà các cơ quan thể thao phải ngăn cản những kẻ dàn xếp tỉ số. Một trong những ưu tiên hàng đầu của dự án này là giáo dục các cầu thủ trẻ. Lý do chính là những kẻ dàn xếp trận đấu thường lợi dụng các tài năng trẻ ở các giải đấu thấp hơn để thao túng 1 hay 2 trận đấu rồi cho họ một số tiền nhỏ.

Sau đó, những tài năng này được bán cho các câu lạc bộ mạnh hơn. "Có chút gì đó giống như thị trường chứng khoán", nơi các cầu thủ và trọng tài chịu nhúng chàm sẽ giống những lãnh đạo bất chính ở phố tài chính Wall Street, New York. "Dàn xếp kết quả bóng đá giống giao dịch chứng khoán phi pháp. Hễ có thông tin nội bộ là tiền ồ ạt đổ vào", Krannich, giám đốc điều hành của Sportradar chia sẻ.

Những kẻ dàn xếp trận đấu để yên cho các cầu thủ tài năng ấy trong vài năm. Nhưng một khi họ có bước đột phá trong sự nghiệp và bắt đầu chơi cho một câu lạc bộ lớn hơn, những kẻ dàn xếp trận đấu trong quá khứ đột nhiên trở lại để nhắc nhở họ về gian lận trước đó. Chúng chỉ ra cho họ những hậu quả sẽ đến nếu quá khứ phạm pháp đó bị tiết lộ. Điều đó sẽ phá hủy sự nghiệp của họ.

"Những kẻ dàn xếp trận đấu cũng ngay lập tức đưa ra giải pháp cho vấn đề: Họ muốn thao túng các cầu thủ ở những giải đấu cấp cao hơn và hứa rằng chỉ một vài lần nữa thôi. Tạo ra một quả phạt đền, cố tình thua một pha đua tốc độ, gây ra một quả ném biên, thuyết phục vài đồng đội trên danh nghĩa của họ - đó là những gì chúng làm nhưng không bao giờ bị lộ ra.

Có một số lo ngại rằng những kẻ dàn xếp tỷ số có thể nhắm vào các loại cá cược khác trong trận đấu như việc số thẻ vàng, thậm chí số lần phạt góc.
Có một số lo ngại rằng những kẻ dàn xếp tỷ số có thể nhắm vào các loại cá cược khác trong trận đấu như việc số thẻ vàng, thậm chí số lần phạt góc.

Ngoài việc giám sát các thị trường cá cược, FIFA còn tổ chức các hội thảo để giáo dục các đội tuyển và trọng tài tham dự World Cup 2022 về mối đe dọa dàn xếp trận đấu và các quy trình đang áp dụng.

FIFA tiếp tục cung cấp tài chính để Interpol tiến hành các chương trình ngăn chặn đối với các cầu thủ, các nhà quản lý và quan chức câu lạc bộ, nhằm nâng cao ý thức, cũng như nhận biết các phương thức mà các băng nhóm tội phạm dàn xếp tỉ số bóng đá thường sử dụng. Bên cạnh đó, FIFA và Interpol cũng thống nhất các chương trình nâng cao ý thức và giám sát đối với các quan chức liên quan tới các trận đấu có ý nghĩa rất quan trọng trong việc ngăn chặn nạn dàn xếp tỉ số.

"Trong những năm qua, FIFA đã áp dụng một cách tiếp cận hiệu quả để chống lại mọi hình thức thao túng hoặc gây ảnh hưởng bất hợp pháp đến các trận đấu hoặc giải đấu bóng đá", phát ngôn viên của FIFA viết trong email gửi tới ESPN. "Theo cách tiếp cận này, các cơ quan tư pháp của FIFA đã có hành động cụ thể, mặc dù không có trường hợp thao túng trận đấu nào được báo cáo liên quan đến những trận đấu của FIFA World Cup", người phát ngôn cho biết thêm.

Matt Fowler - giám đốc liêm chính của IBIA - nói với ESPN: "World Cup có rủi ro tương đối thấp từ góc độ dàn xếp trận đấu". IBIA bao gồm các nhà điều hành cá cược thể thao từ khắp nơi trên thế giới, những người có khả năng đi sâu vào dữ liệu tài khoản cấp khách hàng để xác định bất kỳ hoạt động đáng ngờ nào. Ví dụ: nếu một loạt tài khoản mới được mở vào cùng thời điểm và bắt đầu đặt cược nhiều vào cùng một mục tiêu, các thành viên IBIA có thể giương cờ đỏ và mở cuộc điều tra sâu hơn.