Trong hai năm vừa qua, giá hàng hóa cơ bản đã trải qua giai đoạn tăng mạnh mẽ. Một số hàng hóa cơ bản như dầu mỏ, khí đốt, than đá đã tăng và lập đỉnh trong vòng nhiều năm trở lại đây. 

Mặc dù vậy, giá hàng hóa đang dần hạ nhiệt từ đầu tháng 6 tới nay báo hiệu xu hướng đảo chiều sau khi đã tăng mạnh bất thường trong 2 năm qua. Chỉ số Refinitiv CoreCommodity CRB Index – chỉ số tổng hợp giá cả của 22 loại hàng hóa chính đã tăng mạnh trong 2 năm qua. Tuy nhiên, kể từ đầu tháng 6/2022 cho tới hiện nay, chỉ số CRB đang có xu hướng hạ nhiệt trước những nỗ lực kiềm chế lạm phát, hạ nhiệt giá hàng hóa của Chính phủ và Ngân hàng Trung ương các quốc gia trên thế giới.

Điều này báo hiệu xu huớng đảo chiều của giá hàng hóa sau khi đã tăng mạnh bất thường trong 2 năm qua và sẽ tạo ra một số cơ hội đầu tư cổ phiếu trong trung và dài hạn theo xu hướng giá hàng hóa. 

Cụ thể, theo đánh giá của Agriseco, sẽ có ba nhóm hưởng lợi chính trong giai đoạn giá hàng hóa đảo chiều giảm. Nhóm thứ nhất là nhựa. Giá nguyên liệu hạt nhựa có tương quan thuận chiều với giá dầu. Chi phí hạt nhựa chiếm đến khoảng 70% chi phí sản xuất trong ngành. Với quan điểm giá dầu sẽ đi ngang và giảm nhẹ trong nửa cuối 2022, qua đó ngành nhựa có thể cải thiện biên lợi nhuận.

Cụ thể, biên lợi nhuận gộp các doanh nghiệp ngành nhựa đã giảm 4% từ khoảng 18% trong năm 2020 xuống còn khoảng 14% trong năm 2021 do giá hạt nhựa tăng cao.

Trong khi đó, nhu cầu xây dựng tăng trở lại. Nhu cầu về hạ tầng nước đối với các doanh nghiệp sản xuất ống nhựa: NTP; NMP; Nhu cầu về đầu tư công đối với các doanh nghiệp sản xuất nhựa đường PLC đều được đánh giá sẽ tăng trở lại trên mức nền thấp trong nửa cuối năm 2022 và các năm tới.

Thứ hai là nhóm xi măng, 2 năm vừa qua, chi phí nguyên liệu đầu vào của các doanh nghiệp sản xuất xi măng tăng mạnh. Nguyên nhân là giá than liên tục tăng cao và lập đỉnh lịch sử. Trong khi than chiếm tới 30% chi phí nguyên vật liệu và chiếm 18% chi phí sản xuất.

Với dự báo rằng giá than từ nay đến cuối năm và kéo dài sang năm 2023 sẽ có xu hướng hạ nhiệt, qua đó giảm bớt áp lực chi phí đầu vào và cải thiện biên lợi nhuận cho các doanh nghiệp xi măng. Đẩy mạnh đầu tư công cũng là động lực giúp các doanh nghiệp xi măng có thể cải thiện kết quả kinh doanh từ mức nền thấp trong năm 2021.

Cuối cùng là nhóm chăn nuôi. Ngành chăn nuôi đã trải qua giai đoạn khó khăn nhất trong nửa đầu năm 2022 khi giá nguyên liệu đầu vào thức ăn chăn nuôi như giá ngô, giá lúa mỳ tăng rất mạnh, trong khi giá đầu ra như giá heo thì lại không tăng đáng kể.

Tuy nhiên kể từ tháng 6 trở lại đây, diễn biến này đã có sự đảo chiều khi giá nguyên liệu thức ăn chăn nuôi có sự hạ nhiệt với giá ngô và giá lúa mỳ bắt đầu giảm, ngược lại giá heo hơi đã tăng trở lại khi nhiều hộ nông dân treo chuồng trước tình cảnh thua lỗ đầu năm dẫn đến thiếu hụt nguồn cung.

Với nhận định rằng giá nông sản tiếp tục hạ nhiệt trong cuối năm 2022 khi tình trạng đứt gãy chuỗi cung ứng được kiểm soát, cùng với đó giá heo đầu ra có thể duy trì đà tăng khi nguồn cung thiếu hụt, nhóm ngành chăn nuôi kỳ vọng có sự cải thiện trong kết quả kinh doanh so với nửa đầu năm 2022.

Ở chiều ngược lại, Agriseco đánh giá nhóm thủy sản ở mức tiêu cực. Giá cá tra đang giảm từ vùng đỉnh, giá cá tra nguyên liệu đã giảm từ 32.000 đồng/kg về 29.000 đồng/kg. Kết hợp thêm yếu tố lạm phát tăng cao tại các thị trường xuất khẩu chính như Mỹ hay EU làm ảnh hưởng tới sức cầu tiêu thụ. Nhiều khả năng nhóm ngành thủy sản đã bước qua đỉnh của chu kỳ.

Tương tự, nhóm hóa chất, giá hóa chất (phốt pho vàng, xút) đang có xu hướng giảm trong vòng 2 tháng qua. Nguyên nhân do nguồn cung đã cân bằng trở lại khi Trung Quốc mở cửa và bắt đầu nối lại các hoạt động sản xuất hóa chất.

Các doanh nghiệp hóa chất như DGC, CSV, HVT được hưởng lợi rất lớn khi giá hóa chất trong năm 2021 tăng mạnh. Tuy nhiên điều này vô hình chung tạo ra một mặt bằng kết quả kinh doanh rất cao và chỉ cần một sự đảo chiều của giá hàng hóa có thể khiến lợi nhuận sụt giảm mạnh.

Nhóm phân bón cũng bị đánh giá tiêu cực do giá phân bón được dự báo có thể tiếp tục giảm tới cuối năm 2022 và kéo dài sang năm 2023 trước khi hình thành mặt bằng giá mới. Tồn kho phân bón thế giới đang tăng mạnh cũng là dấu hiệu cho thấy giá phân bón sẽ còn tiếp tục giảm thời gian tới.

Nhiều quốc gia trên thế giới đã áp dụng chính sách cấm hoặc hạn chế xuất khẩu phân bón nhằm đảm bảo nguồn cung trong nước. Các chính sách sẽ hết hiệu lực từ năm 2023, khi đó nguồn cung phân bón trên thế giới sẽ được gia tăng đáng kể. Đối với ngành phân bón, nhu cầu đã tương đối bão hòa và ổn định. Hai năm qua giá phân bón tăng mạnh là do yếu tố nguồn cung thiếu hụt và nguyên liệu đầu vào tăng cao. Khi các yếu tố đó không còn nữa thì giá có thể hạ nhiệt và trở thành thách thức với nhóm ngành này