Sau một năm lỗ nặng, giới đầu tư trái phiếu Nhật Bản vẫn muốn xuống tiền
Việc Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BOJ) tăng lãi suất trong năm qua khiến trái phiếu chính phủ Nhật trở thành tài sản gây thua lỗ nhiều nhất trên thị trường trái phiếu chính phủ toàn cầu...

Tuy nhiên, nhà đầu tư đang kỳ vọng giá tài sản này sẽ khởi sắc trong năm nay - hãng tin Bloomberg cho hay.
Nguyên nhân chính phía sau sự lạc quan nói trên là triển vọng lợi suất trái phiếu chính phủ Nhật Bản trong 12 tháng tới. Một số nhà đầu tư dự báo rằng trong thời gian tới, lợi suất trái phiếu chính phủ Nhật kỳ hạn 10 năm sẽ không còn tăng mạnh như trong năm tài khóa kết thúc vào ngày 31/3/2025. Trong năm tài khóa sắp kết thúc, lợi suất của kỳ hạn 10 năm tăng hơn gấp đôi, đồng nghĩa giá trái phiếu giảm mạnh, gây thua lỗ cho nhà đầu tư.
XU HƯỚNG TĂNG CỦA LỢI SUẤT TRÁI PHIẾU CHÍNH PHỦ NHẬT BẢN
Lợi suất trái phiếu tăng khi giá trái phiếu giảm và ngược lại, do lợi suất tính bằng tiền lãi trái phiếu hàng năm mà nhà phát hành trả cho nhà đầu tư chia cho giá thị trường của trái phiếu.
Nếu không tính đến yếu tố biến động tỷ giá, trái phiếu chính phủ Nhật gây lỗ 5,2% trong tài khóa đang khép lại, mức giảm mạnh nhất trong số 44 thị trường trái phiếu chính phủ mà Bloomberg theo dõi. Đây là năm thứ 6 liên tiếp trái phiếu chính phủ Nhật Bản gây thua lỗ và là năm tài sản này gây lỗ nhiều nhất kể từ năm 1990 - năm mà BOJ tăng lãi suất trong khi các ngân hàng trung ương khác hạ lãi suất.
“Lợi suất trái phiếu chính phủ Nhật Bản thường diễn biến cùng chiều với trái phiếu kho bạc Mỹ và các loại trái phiếu chính phủ khác. Tuy nhiên, vào nhiều thời điểm trong vòng 1 năm trở lại đây, lợi suất trái phiếu chính phủ Nhật vẫn tăng ngay cả khi lợi suất trái phiếu Mỹ giảm” do sự trái chiều chính sách tiền tệ giữa hai nước, nhà phân tích Yurie Suzuki của công ty Mizuho Securities nhận định.
Giá trái phiếu chính phủ Nhật Bản giảm mạnh và lợi suất tăng nhanh sau khi BOJ tăng lãi suất 3 lần trong vòng 1 năm trở lại đây, trong đó đợt tăng đầu tiên vào tháng 3/2024 đã chấm dứt lãi suất âm cuối cùng còn lại trên thế giới. Trong khi Nhật Bản tăng lãi suất, các ngân hàng trung ương khác từ Mỹ tới khu vực eurozone đều giảm lãi suất, thậm chí lãi suất ở Thụy Sỹ hiện tại còn thấp hơn ở Nhật.
Tuần trước, lợi suất của trái phiếu chính phủ Nhật Bản kỳ hạn 10 năm đạt cao nhất kể từ năm 2008. Một số nhà quản lý quỹ dự báo lợi suất trái phiếu chính phủ Nhật Bản kỳ hạn này có thể tăng tới mức 2% từ mức 1,545% khi kết thúc phiên giao dịch ngày thứ Sáu vừa rồi.
Việc lợi suất trái phiếu chính phủ Nhật Bản liên tục tăng đã khiến nhiều nhà đầu tư như công ty quản lý đầu tư Pacific Investment Management Co. hay Liên đoàn Bảo hiểm tương hỗ Quốc gia của các hợp tác xã Nhật Bản có cách nhìn nhận khác về thị trường trái phiếu chính phủ Nhật với quy mô 1.138 nghìn tỷ yên, tương đương 7,6 nghìn tỷ USD. Nếu không bao gồm trái phiếu đảm bảo chống lại sự trượt giá do lạm phát, quy mô thị trường trái phiếu chính phủ Nhật hiện đã lớn hơn cả các thị trường Anh, Pháp và Italy cộng lại.
“Xu hướng của Nhật Bản là lãi suất tăng dần. Nhưng lãi suất đã tăng nhiều trong một năm vừa rồi, nên tôi cho rằng tốc độ bán tháo trái phiếu chính phủ Nhật Bản sắp tới sẽ giảm xuống so với trong 12 tháng qua”, trưởng chiến lược Shinichiro Kadota của công ty Barclays Securities Japan nhận định.
CƠ HỘI VÀ RỦI RO CHO NHÀ ĐẦU TƯ
Theo một cuộc khảo sát do Bloomberg thực hiện với sự tham gia của các nhà kinh tế và chiến lược gia, vào cuối năm tài khóa kết thúc vào ngày 31/3/2026, lợi suất trái phiếu chính phủ Nhật Bản kỳ hạn 10 năm có thể đạt mức 1,66%. Nếu dự báo này trở thành hiện thực, nhà đầu tư mua trái phiếu này tại thời điểm hiện tại vẫn sẽ lãi 0,6% khi kết thúc tài khóa tới, theo ước tính của Bloomberg.
Sự dịch chuyển sang lợi suất trái phiếu cao hơn sau nhiều thập kỷ lãi suất siêu thấp đang mở ra cơ hội cho nhà đầu tư nước ngoài trên thị trường trái phiếu chính phủ Nhật Bản. Theo dữ liệu mới nhất từ Hiệp hội Các nhà giao dịch chứng khoán Nhật Bản (JSDA), trái phiếu chính phủ Nhật Bản kỳ hạn trên 10 năm đã thu hút lượng vốn ngoại lớn kỷ lục trong tháng 2 vừa qua.
Việc lợi suất của các trái phiếu chính phủ Nhật Bản kỳ hạn dài tăng lên khiến các trái phiếu này trở nên hấp dẫn hơn sới trái phiếu kho bạc Mỹ, nhất là đối với các nhà đầu tư châu Âu muốn phòng hộ rủi ro tỷ giá, theo chiến lược gia trưởng Yann Lepape của công ty Alphavalue and SARIM.
Một số chiến lược gia thậm chí cho rằng lợi suất trái phiếu chính phủ Nhật Bản sẽ giảm trong năm nay do giá trái phiếu tăng trở lại. Bà Suzuki nhận định thị trường có thể đang kỳ vọng quá mức về số lần tăng lãi suất của BOJ.
“Rất có thể BOJ sẽ tiếp tục tăng lãi suất vào tháng 7, nên tôi cho là có khả năng lợi suất còn tăng một thời gian nữa. Nhưng khi các kỳ vọng về tăng lãi suất yếu dần đi, lợi suất sẽ bắt đầu giảm trong nửa sau của năm nay”, bà Suzuki cho biết.
Tuy nhiên, Thống đốc BOJ Kazuo Ueda cho biết ông không quá lo ngại về xu hướng tăng gần đây của lợi suất trái phiếu chính phủ Nhật Bản. Bởi vậy, có khả năng lợi suất của trái phiếu chính phủ Nhật Bản sẽ tăng vượt lợi suất trái phiếu chính phủ Trung Quốc trong bối cảnh nền kinh tế lớn thứ hai thế giới đương đầu áp lực giảm phát và triển vọng tăng trưởng kinh tế ảm đạm.
“Lợi suất trái phiếu chính phủ Nhật Bản đang quay trở lại mức phản ánh đúng các yếu tố nền tảng của nền kinh tế”, ông Masayuki Koguchi, nhà quản lý quỹ của công ty Mitsubishi UFJ Asset Management Co., nhận định. Ông Koguchi cho rằng năm tài khóa tới, giá trái phiếu chính phủ Nhật Bản thậm chí có thể sẽ giảm mạnh hơn bởi sự điều chỉnh sẽ còn tiếp tục.