11:08 19/06/2007

Venezuela mở rộng quốc hữu hoá các doanh nghiệp

Quốc Trung

Tổng thống Hugo Chavez đã khẳng định quyết tâm của Chính phủ Venezuela tiếp tục mở rộng các xí nghiệp quốc doanh

Tổng thống Hugo Chavez cho biết, khoảng 200 xí nghiệp Nhà nước mang tính chất xã hội chủ nghĩa sẽ đi vào hoạt động trong năm nay.
Tổng thống Hugo Chavez cho biết, khoảng 200 xí nghiệp Nhà nước mang tính chất xã hội chủ nghĩa sẽ đi vào hoạt động trong năm nay.
Ngày 16/6, phát biểu tại lễ khánh thành Khu liên hợp nhiệt điện tại thành phố Maracaibo, Tổng thống Hugo Chavez khẳng định quyết tâm của Chính phủ Venezuela tiếp tục mở rộng các xí nghiệp quốc doanh.

Tháng 1 vừa qua, ông Chavez cũng đã công bố kế hoạch quốc hữu hóa các công ty điện và viễn thông, thu hút sự chú ý của dư luận quốc tế.

Trong bài phát biểu, Tổng thống cho biết, khoảng 200 xí nghiệp Nhà nước mang tính chất xã hội chủ nghĩa sẽ đi vào hoạt động trong năm nay, bao gồm 88 nhà máy chế biến lương thực thực phẩm, 12 nhà máy hóa chất, 10 nhà máy dệt và 48 nhà máy sản xuất và chế tạo máy, nhằm mục tiêu củng cố độc lập, chủ quyền dân tộc và đáp ứng nhu cầu thiết yếu của nhân dân. Ông tuyên bố, việc mở rộng quốc hữu hoá các doanh nghiệp nhằm mục đích phát triển kinh tế đất nước.

Cùng với việc mở rộng quốc hữu hoá các doanh nghiệp, Tổng thống Chavez thông báo sẽ thành lập Ban Kế hoạch trung ương do Phó tổng thống Jorge Rodriguez làm Chủ tịch để thống nhất chỉ đạo thực hiện một cách hài hòa và bền vững các dự án phát triển kinh tế - xã hội. Đây được coi là bước đi tiếp theo của Chính phủ Venezuela trong lộ trình quốc hữu hoá các doanh nghiệp thuộc những lĩnh vực kinh tế quan trọng của đất nước.

Trong một bài phát biểu trên truyền hình sau khi nội các mới tuyên thệ nhậm chức, hôm 7/1, ông Hugo Chavez đã công bố kế hoạch quốc hữu hóa các công ty điện và viễn thông. Giới quan sát phương Tây cho rằng đó là một động thái noi gương cuộc cách mạng Cuba do Chủ tịch Fidel Castro lãnh đạo.

Ông Chavez từng tuyên bố: "Chúng ta đang hướng tới một nhà nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa Venezuela. Và điều này yêu cầu chúng ta tiến hành cải cách hiến pháp sâu rộng. Chúng ta đang trong giai đoạn khẳng định sự tồn tại của đời sống Venezuela. Chúng ta đang hướng tới chủ nghĩa xã hội, và không ai, không cái gì có thể ngăn cản được điều đó".

Ông Chavez đã tuyên thệ nhậm chức tổng thống nhiệm kỳ 3 (kéo dài 6 năm tới năm 2013). Ông tuyên bố muốn sửa đổi hiến pháp nhằm loại bỏ quyền tự quyết của Ngân hàng trung ương và sẽ sớm yêu cầu Quốc hội trao thêm quyền lực để có thể ban hành luật bằng các sắc lệnh Tổng thống.

Tổng thống H.Chavez khẳng định, chủ trương quốc hữu hoá các doanh nghiệp là một nhu cầu khách quan chứ không phải ý muốn chủ quan. Việc quốc hữu hoá chỉ hạn chế trong phạm vi các ngành kinh tế chiến lược. Với việc quốc hữu hoá ngành dầu mỏ, Chính phủ Venezuela đã và đang kiểm soát phần lớn các dự án thuộc lưu vực sông Orinoco và bất kỳ công ty nào phản đối kế hoạch này đều có thể bị dời khỏi Venezuela. Ông Chavez cũng đã thông báo sẽ ký sắc lệnh quốc hữu hoá 4 dự án dầu mỏ lớn ở Orinoco và Công ty dầu mỏ quốc gia Petroleos de Venezuela SA sẽ nắm giữ không dưới 60% cổ phần các dự án này.

Trong số các đối tượng quốc hữu hóa, giới quan sát chú ý đến Cty điện Electricidad de Caracas, thuộc quyền quản lý của Tập đoàn AES, có trụ sở tại Arlington, Virginia, Mỹ và công ty viễn thông lớn nhất đất nước C.A. Nacional Telefonos de Venezuela, thường gọi là CANTV. Theo lời Tổng thống, tất cả các doanh nghiệp thuộc các ngành kinh tế quan trọng và chiến lược của Venezuela cần nằm dưới sự kiểm soát của Nhà nước.

Tuy nhiên, trong lĩnh vực công nghiệp dầu mỏ, ông Chavez dường như sẽ không loại bỏ các nguồn đầu tư tư nhân. Kể từ năm ngoái, chính quyền của ông đã tìm cách thiết lập các công ty do Nhà nước kiểm soát, liên doanh với các tập đoàn như British Petroleum PLC, Exxon Mobil Corp., Chevron Corp., ConocoPhillips Co., Total SA và Statoil ASA để tăng cường việc khai thác dầu mỏ ở vùng Orinoco.

Hoa Kỳ và một số nước phương Tây đã tỏ ý quan ngại sâu sắc về kế hoạch của Tổng thống Venezuela Hugo Chavez quốc hữu hoá một số công ty lớn, trong đó có các hãng thuộc ngành năng lượng điện và viễn thông. Đầu năm nay, thị trường tài chính của Venezuela đã bị xáo trộn sau khi Tổng thống Hugo Chavez cam kết sẽ quốc hữu hoá các hãng điện thoại và năng lượng lớn nhất. Thị trường chứng khoán Caracas đóng cửa với mức sụt giảm gần 19%.

Tuy nhiên, việc Tổng thống H.Chavez quốc hữu hóa các ngành kinh tế quan trọng cùng với việc thực thi các chính sách trợ cấp, trợ giá, khuyến khích lao động, những chiến dịch xóa nạn mù chữ, chữa bệnh miễn phí, làm nhà cho người nghèo,... đã nhận được sự ủng hộ của dân chúng Venezuela.

Họ ủng hộ ông bởi dưới sự lãnh đạo của Chính phủ H.Chavez, nền kinh tế Venezuela đã phát triển khá mạnh, có mức tăng trưởng cao nhất ở Mỹ Latinh. Giá trị thương mại năm sau tăng hơn năm trước. Thu nhập bình quân đầu người đạt 5.900 USD/năm. Tình hình chính trị và an ninh đất nước từng bước đi vào ổn định.