Kể từ ngày 13/2/2007, các công ty chứng khoán khi thực hiện tổ chức đấu giá cổ phần cho doanh nghiệp sẽ phải ban hành quy chế đấu giá có nội dung phù hợp với quy chế mẫu vừa được ban hành theo Quyết định số 115/QĐ-UBCK do Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước vừa phê chuẩn.

Với quy chế mới này, người ta hy vọng sẽ khắc phục được rất nhiều hạn chế và vướng mắc của các cuộc đấu giá gần đây, thay thế quy chế mẫu về bán đấu giá cổ phần tại trung tâm giao dịch chứng khoán đã ban hành theo Quyết định số 491/2005/QĐ-UBCK ngày 1/11/2005.

Điểm mới nhất và cũng được xem là thành công nhất, kỳ vọng sẽ làm mới công cuộc đấu giá cổ phần vốn nhiều hạn chế như hiện nay đặc biệt là giảm tải cho các trung tâm giao dịch chứng khoán, đó là việc thực hiện mô hình đấu giá hai cấp tại trung tâm giao dịch chứng khoán thay vì một cấp như trước đây.

Theo đó, toàn bộ các nhà đầu tư sẽ thực hiện việc đăng ký tham dự đấu giá tại các công ty chứng khoán (gọi là đại lý đấu giá) thay vì chỉ tại trung tâm giao dịch chứng khoán như trước đây, việc nhập lệnh sẽ được thực hiện tập trung tại các trung tâm giao dịch chứng khoán (tổ chức đấu giá).

Các đại lý đấu giá sẽ phải ký hợp đồng đại lý đấu giá với trung tâm giao dịch chứng khoán và tham gia làm đại lý đấu giá khi trung tâm yêu cầu. Đồng thời, phối hợp với tổ chức bán đấu giá thực hiện việc thông báo công khai tại nơi bán đấu giá, trên website của đại lý đấu giá và trên các phương tiện thông tin đại chúng các thông tin về việc bán đấu giá cổ phần do tổ chức bán đấu giá cung cấp theo quy định; tiếp nhận phiếu tham dự và chuyển hòm phiếu tham dự đấu giá của các nhà đầu tư đến tổ chức đấu giá theo quy định.

Trường hợp đại lý không chuyển đủ phiếu tham dự đấu giá của nhà đầu tư đến địa điểm tổ chức đấu giá theo đúng thời gian quy định, đại lý có trách nhiệm đền bù tổn thất cho người đầu tư theo các quy định hiện hành.

“Với mô hình này, các trung tâm giao dịch chứng khoán sẽ tập trung vào kiểm tra, giám sát hoạt động của các công ty chứng khoán nhằm nâng cao hơn nữa tính công khai, minh bạch và hiệu quả của hoạt động đấu giá. Các công ty chứng khoán với mạng lưới tổ chức của mình có thể mở rộng các điểm nhận đăng ký tới nhiều địa bàn khác nhau. Sự cạnh tranh để nâng cao uy tín, hình ảnh của mình giữa các công ty chứng khoán sẽ giúp cho hoạt động của các công ty ngày càng chuyên nghiệp hơn, chất lượng phục vụ công chúng đầu tư ngày một tốt hơn”, ông Nguyễn Vũ Quang Trung, Phó giám đốc Trung tâm Giao dịch Chứng khoán Hà Nội giải thích thêm.

Từ sự thay đổi trong mô hình đấu giá đã dẫn đến một loạt những thay đổi bổ sung trong quy chế mới như là: tổ chức bán đấu giá là trung tâm giao dịch chứng khoán/công ty chứng khoán thay vì chỉ có trung tâm giao dịch chứng khoán như trước đây. Các công ty chứng khoán sẽ là đại lý đấu giá, tham gia vào việc tổ chức đấu giá trên cơ sở hợp đồng đại lý với trung tâm giao dịch chứng khoán.

Một điểm hết sức lưu ý là trong hội đồng đấu giá thực hiện chỉ đạo việc bán đấu giá ngoài đại điện Ban tổ chức đấu giá, đại diện Ban chỉ đạo cổ phần hoá doanh nghiệp, đại diện tổ chức tư vấn thì quy định mới có thêm đại diện nhà đầu tư (nếu có). Đây cũng là một trong những kiến nghị được dư luận đề cập nhiều trong thời gian qua, nhằm khẳng định tính công khai minh bạch trong đấu giá.

Bên cạnh đó, một trong những điểm mới hết sức quan trọng là thông tin công bố về tổng cầu (bao gồm tổng số nhà đầu tư tham gia và tổng số cổ phần đăng ký mua) đã rõ ràng hơn về nhà đầu tư tổ chức bao nhiêu và cá nhân là bao nhiêu, đồng thời quy định những thông tin này phải công bố chậm nhất 2 ngày làm việc trước ngày tổ chức đấu giá.

Phần đối tượng tham gia đấu giá, bổ sung thêm việc tổ chức tài chính trung gian thực hiện định giá hoặc đấu giá bán cổ phần của (tên doanh nghiệp) không được tham gia đấu giá mua cổ phần của (tên doanh nghiệp) và các tổ chức tài chính trung gian nhận uỷ thác đầu tư: Trường hợp các tổ chức tài chính trung gian nhận uỷ thác đầu tư của cả nhà đầu tư trong nước và nước ngoài, tổ chức nhận uỷ thác đầu tư có trách nhiệm tách biệt rõ số lượng nhà đầu tư, số cổ phần của từng nhà đầu tư trong và ngoài nước đăng ký mua.

Về những quy định cụ thể, quy chế mới cũng nêu rõ trách nhiệm của Ban chỉ đạo cổ phần đối với tính chính xác và đầy đủ của bản công bố thông tin liên quan đến tổ chức phát hành. Trường hợp Ban chỉ đạo cổ phần hoá uỷ quyền cho tổ chức tư vấn soạn thảo bản công bố thông tin thì tổ chức tư vấn phải chịu trách nhiệm về tính chính xác và đầy đủ của bản công bố thông tin.