14:20 25/03/2010

HNX giảm ảnh hưởng của SQC tới HNX-Index

Minh Đức

HNX điều chỉnh giảm khối lượng tính chỉ số của mã SQC để đảm bảo chỉ số HNX-Index phản ánh được thực chất xu thế thị trường

Nhà máy xỉ Titan của SQC.
Nhà máy xỉ Titan của SQC.
Để bảo vệ quyền lợi của nhà đầu tư và đảm bảo HNX-Index phản ánh được thực chất xu thế biến động của thị trường, HNX thực hiện điều chỉnh giảm khối lượng tính chỉ số của SQC.

Từ đầu năm 2010 đến nay, khi tham gia niêm yết trên Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX), những biến động giá cổ phiếu SQC của Công ty Cổ phần Khoáng sản Sài Gòn – Quy Nhơn tạo ảnh hưởng lớn đến chỉ số HNX-Index. Nhiều ý kiến cho rằng HNX cần xem xét lại sự ảnh hưởng này, tránh những trường hợp HNX-Index không phản ánh đúng xu hướng chung của thị trường…

Trước thực tế trên, HNX cho biết sẽ có những điều chỉnh hợp lý, cũng như đưa ra một số thông tin cụ thể để nhà đầu tư nắm rõ hơn về trường hợp này.

HNX cho biết, theo phương pháp tính chỉ số Passcher (chỉ số giá bình quân gia quyền giá trị với quyền số là số lượng chứng khoán niêm yết thời kỳ tính toán) đang được sử dụng tại HNX hiện nay, HNX-Index là chỉ số tổng hợp, được dùng để tính toán mức biến động giá của tất cả các cổ phiếu giao dịch trên Sở.

Trong phiên giao dịch, chỉ số HNX-Index sẽ được tính mỗi khi có một giao dịch cổ phiếu được thực hiện. Như vậy, khi giá thực hiện của mỗi giao dịch cổ phiếu thay đổi thì chỉ số HNX-Index sẽ thay đổi theo. Chỉ số HNX-Index phản ánh sự biến động giá trong suốt phiên giao dịch và tạo nên biểu đồ HNX-Index trực tuyến.

Công ty Cổ phần Khoáng sản Sài Gòn – Quy Nhơn (mã SQC) được chấp thuận và chính thức niêm yết trên HNX từ ngày 17/12/2009 với khối lượng niêm yết là 100 triệu cổ phần. Đây là công ty có tỷ lệ giá trị thị trường khá lớn trong tổng giá trị vốn hóa thị trường HNX.

Với khối lượng niêm yết lớn (100 triệu cổ phần), giá giao dịch lớn (mức giá trung bình từ khi niêm yết đến nay hơn 135.900 đồng/cổ phiếu, ngày 22/2/2010 có lúc đạt 167.400 đồng/cổ phiếu) nên từ khi niêm yết tới nay, giá trị thị trường của SQC thường chiếm trên 10% giá trị vốn hóa toàn thị trường HNX (ví dụ: tại ngày 19/3, SQC chiếm 10,62% giá trị vốn hóa HNX).

Tuy nhiên, kết quả theo dõi qua các phiên giao dịch cho thấy SQC thường được giao dịch với khối lượng rất nhỏ so với quy mô niêm yết (ngày 31/12/2009 khối lượng nhiều nhất gần 500 nghìn cổ phiếu, song cũng chỉ dưới 0,5% khối lượng niêm yết). Ngoài ra, khoảng giá giao dịch của SQC thường biến động lớn trong ngày giao dịch. Thống kê cho thấy trong tổng số 63 ngày có giao dịch từ khi niêm yết đến thời điểm báo cáo (23/3/2009) thì có tới 25 ngày (gần 40% ngày có giao dịch) khoảng chênh lệch giá thực hiện giữa giá cao nhất và thấp nhất vượt 10.000 đồng/cổ phiếu, điển hình có ngày 22/2/2010, khoảng chênh lệch này là 20.400 đồng/cổ phiếu.

Vì khối lượng niêm yết lớn nên biến động lớn về giá thực hiện trong cùng phiên giao dịch của SQC làm ảnh hưởng nhiều đến biểu đồ HNX-Index trực tuyến trong phiên mặc dù khối lượng giao dịch rất nhỏ so với quy mô niêm yết. HNX-Index trực tuyến thường thay đổi đột ngột mỗi khi có biến động giá mạnh của SQC trong phiên, đến cuối ngày, chỉ số về bình thường do các giao dịch SQC khác.

Nguyên nhân khiến thời gian qua SQC được giao dịch với khối lượng rất nhỏ so với quy mô niêm yết là do trong tổng số 100 triệu cổ phiếu niêm yết có tới 88.747.000 cổ phiếu bị hạn chế chuyển nhượng trong vòng 2 năm kể từ khi niêm yết do các cam kết tự nguyện của cổ đông nội bộ, cổ đông lớn, người/tổ chức có liên quan, chiếm 88,747% khối lượng niêm yết. Số cổ phiếu được tự do chuyển nhượng là 11.253.000 cổ phiếu, chiếm 11,253% khối lượng niêm yết.

Ngoài cam kết này, một số cổ đông nội bộ, cổ đông lớn còn có cam kết khác như cam kết nắm giữ 50% số lượng cổ phiếu sở hữu trong vòng 1 năm tiếp theo kể từ 2 năm niêm yết đầu tiên hay cam kết theo điều kiện niêm yết.

Để bảo vệ quyền lợi của nhà đầu tư và đảm bảo HNX-Index phản ánh được thực chất xu thế biến động của thị trường, HNX thực hiện điều chỉnh giảm khối lượng tính chỉ số của SQC trong rổ tính chỉ số HNX-Index theo hướng chỉ lấy khối lượng được tự do chuyển nhượng để tính chỉ số (11.253.000 cổ phiếu trên tổng số 100 triệu cổ phiếu niêm yết).

Khi hết thời hạn hạn chế chuyển nhượng, cổ phiếu sẽ được đưa lại vào khối lượng tính chỉ số của SQC trong rổ tính chỉnh số HNX-Index. Khối lượng tham gia tính chỉ số của SQC sẽ được điều chỉnh tăng dần tương ứng với số lượng tăng của cổ phiếu hết thời gian hạn chế chuyển nhượng.

Trong trường hợp điều chỉnh như trên, giá trị tính chỉ số của SQC sẽ chỉ chiếm trên 1% giá trị vốn hóa thị trường HNX (nếu lấy theo thông tin ngày 19/3, giá trị tính chỉ số của SQC sau khi điều chỉnh chỉ chiếm 1,32% giá trị vốn hóa HNX), thay vì trên 10% như trước đây, nên những thay đổi giá của SQC sẽ không còn ảnh hưởng lớn đến HNX-Index.

Việc điều chỉnh trên, theo HNX, sẽ giải quyết một số vấn đề như: giảm được ảnh hưởng của biến động giá SQC tới HNX-Index, đảm bảo chỉ số phản ánh đúng xu thế biến động của thị trường; bảo vệ được người đầu tư, tránh có những hiểu lầm về diễn biến thị trường qua thông tin biến động của HNX-Index; đảm bảo HNX-index vẫn là chỉ số tổng hợp, bao hàm toàn bộ các cổ phiếu đang niêm yết trên HNX.