Tổng kế hoạch vốn đầu tư công năm 2024 là 657 nghìn tỷ đồng, theo Bộ Tài chính. Con số này tăng 12% so với thực hiện năm 2023 và bằng 95% kế hoạch năm 2023. 

Năm 2024 sẽ là năm đẩy mạnh xây dựng công trình giao thông trọng điểm. Chính phủ đã đặt mục tiêu trong năm 2024 sẽ tập trung thực hiện các đại dự án mang tính liên kết giữa các vùng như cao tốc Bắc Nam giai đoạn 2, sân bay quốc tế Long Thành, Vành đai 3 TP. Hồ Chí Minh, Vành đai 4 Hà Nội, 3 cao tốc phía Nam. Năm 2024 cũng là năm thứ 4 triển khai thực hiện Kế hoạch vốn đầu tư Ngân sách Nhà nước giai đoạn 2021 – 2025 (khoảng 2,87 triệu tỷ đồng).

Hiện vốn đầu tư từ Ngân sách Nhà nước thực hiện 2021 – 2023 ước khoảng 1,57 tỷ đồng, để hoàn thành kế hoạch thì trong 2 năm tới sẽ cần giải ngân khoảng 1,3 triệu tỷ đồng.

Theo đánh giá của Agriseco, việc thúc đẩy giải ngân đầu tư công kỳ vọng sẽ tạo ra các tác động lan tỏa đến nhiều nhóm ngành như vật liệu xây dựng, xây dựng, bất động sản dân cư, bất động sản khu công nghiệp và logistics. Đầu tư công được coi là động lực tăng trưởng kinh tế trong bối cảnh các động lực tăng trưởng kinh tế khác như tiêu dùng, xuất khẩu vẫn đang hồi phục chậm trong bối cảnh kinh tế toàn cầu biến động.

Theo tính toán của Tổng cục thống kê, nếu giải ngân vốn đầu tư công tăng thêm 1% so với năm trước thì GDP tăng thêm 0,058%. 

Nhóm vật liệu xây dựng là nhóm đầu tiên được hưởng lợi trực tiếp ngay sau giai đoạn giải phóng mặt bằng, bước vào triển khai dự án cho đến khi hoàn thành hoạt động xây dựng dự án. Với ngành thép, các doanh nghiệp sản xuất và cung ứng thép cho các dự án đầu tư công, hạ tầng giao thông sẽ hưởng lợi nhờ nhu cầu tiêu thụ thép gia tăng.

Với các ngành mà chi phí vận chuyển tác động lớn đến khả năng tiêu thụ sản phẩm của doanh nghiệp như xi măng và đá xây dựng, các doanh nghiệp có thị phần lớn và có vị trí gần các dự án đang triển khai sẽ được hưởng lợi tốt hơn phần còn lại của ngành.

Đặc biệt đối với ngành đá xây dựng, hiện nay tại nhiều dự án đầu tư công (cao tốc Bắc Nam giai đoạn 2; cao tốc Biên Hòa – Vũng Tàu, sân bay Long Thành) đang có tình trạng thiếu nguồn đất phục vụ san lấp. Do đó, kỳ vọng các doanh nghiệp đầu ngành đá, sở hữu các mỏ đá với trữ lượng lớn, vị trí nằm gần các dự án trọng điểm sẽ được hưởng lợi.

Về mức độ cải thiện biên lợi nhuận của các doanh nghiệp vật liệu xây dựng: Đối với doanh nghiêp thép, giá nguyên vật liệu đầu vào (quặng sắt, than cốc) giảm mạnh từ đầu năm trong khi giá thép, sản lượng tiêu thụ thép dự kiến phục hồi nhờ giải ngân đầu tư công và thị trường bất động sản khởi sắc sẽ giúp biên lợi nhuận cải thiện.

Đối với xi măng, dự kiến kết quả kinh doanh sẽ vẫn khó khăn trong năm 2024 tuy nhiên biên lợi nhuận phục hồi dần từ nửa cuối năm 2024 trên mức nền thấp 2023 nhờ giá than đầu vào dự báo giảm 24% so với cùng kỳ (theo World Bank) và sản lượng tiêu thụ cải thiện nhẹ.

Đối với ngành đá xây dựng, kỳ vọng giá đá xây dựng duy trì ở mức cao do nguồn cung thiếu hụt sẽ giúp biên lãi gộp ổn định.

Nhóm thứ hai là xây dựng hạ tầng được hưởng lợi trực tiếp khi thi công các dự án đầu tư công trọng điểm. Một số dự án hạ tầng giao thông trọng điểm như cao tốc Bắc Nam giai đoạn 1 và 2, sân bay Long Thành, vành đai 3 TP. Hồ Chí Minh, vành đai 4 – Vùng Thủ đô, dự án đường dây điện 500kV được triển khai sẽ giúp các nhà thầu xây dựng (đặc biệt là các nhà thầu có kinh nghiệm thi công dự án).

Một số yếu tố cần lưu ý của ngành tới từ việc (1) Cân đối dòng tiền; (2) Thiếu hụt và biến động giá nguyên vật liệu xây dựng.

Nhóm thứ ba là bất động sản có thể được hưởng lợi gián tiếp ngay từ khi quy hoạch của các dự án đầu tư công lớn được thông qua. Điều này sẽ thu hút nhu cầu về bất động sản và nhà ở tại các khu vực, tỉnh thành lân cận với các dự án khi cơ sở hạ tầng được kỳ vọng hoàn thiện. Các địa phương tiềm năng trong giai đoạn tới có thể kể tới: Miền Bắc (Hải Phòng, Hưng Yên, Quảng Ninh), Miền Nam (tứ giác kinh tế Đông Nam bộ: Tp. HCM, Bình Dương, Đồng Nai, BR-VT).

Nhóm Bất động sản Khu công nghiệp kỳ vọng thu hút thêm dòng vốn FDI đầu tư vào khu công nghiệp khi cơ sở hạ tầng giao thông, cao tốc được hoàn thiện sẽ giúp tăng tính liên thông giữa các vùng, các Khu công nghiệp.

Trong năm 2024, Bất động sản công nghiệp sẽ tiếp tục hưởng lợi từ dòng vốn dịch chuyển nhà máy sản xuất, hiệp định FTAs ký kết, các chính sách thu hút FDI thế hệ mới. Tuy nhiên, dòng vốn FDI đăng ký mới vào Việt Nam có thể chịu ảnh hưởng từ Luật thuế tối thiểu toàn cầu. Đây là thỏa thuận với sự tham gia của hơn 140 quốc gia với mức thuế tối thiểu áp dụng là 15% đối với các tập đoàn đa quốc gia có tổng doanh thu từ 750 triệu Euro (~19 nghìn tỷ VND) trở lên.

Hiện nay, các doanh nghiệp FDI đầu tư vào Việt Nam đang được hưởng nhiều ưu đãi về thuế do đó khi áp dụng Luật này có thể ảnh hưởng đến thu hút mới và mở rộng các dự án của các nhà đầu tư. Nhóm doanh nghiệp có lợi thế về quỹ đất sẵn sàng cho thuê, ký MOU thuê và năng lực tài chính ổn định kỳ vọng sẽ hưởng lợi.

Cuối cùng là ngành logistics kỳ vọng có thể hưởng lợi gián tiếp khi đầu tư công được thúc đẩy, cơ sở hạ tầng được cải thiện. Các tuyến cao tốc sau khi hoàn thiện sẽ khiến hoạt động logistics thuận lợi hơn nhiều, qua đó là chất xúc tác để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và thu hút đầu tư nước ngoài.