Tổng thống Mỹ Barack Obama hôm qua (20/6) lên tiếng kêu gọi Trung Quốc và các quốc gia láng giềng của nước này giải quyết hòa bình tranh chấp xung quanh việc khoan tìm dầu trên biển Đông và tránh để căng thẳng leo thang.

“Điều quan trọng là cần phải giải quyết các tranh chấp như tranh chấp trên biển phù hợp với luật pháp quốc tế, và khuyến khích tất cả các bên liên quan duy trì một khung pháp lý để giải quyết vấn đề, cũng như tránh để căng thẳng leo thang gây ảnh hưởng tới các hoạt động hàng hải và thương mại”, hãng tin Reuters dẫn lời ông Obama.

Phát biểu này của Tổng thống Mỹ được đưa ra sau một cuộc gặp ở Nhà Trắng với Thủ tướng New Zealand John Key. Người đứng đầu Chính phủ New Zealand cũng bày tỏ quan điểm tương tự ông Obama về vấn đề biển Đông.

Các tuyên bố trên của hai nhà lãnh đạo được đưa ra sau khi có tin Trung Quốc đưa thêm giàn khoan ra biển Đông sau giàn khoan Hải Dương 981. Từ đầu tháng 5 tới nay, căng thẳng trên biển Đông đã gia tăng mạnh sau khi Trung Quốc đơn phương hạ đặt trái phép giàn khoan Hải Dương 981 vào vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam.

Các tọa độ được đăng tải trên website của Cục Hải sự Trung Quốc cho thấy, các giàn khoan Nam Hải số 2 và số 5 sẽ được triển khai tại khu vực giữa phía Nam của Trung Quốc và quần đảo Pratas, hay còn gọi là quần đảo Đông Sa do Đài Loan quản lý. Giàn khoan Nam Hải số 4 sẽ được kéo tới khu vực gần bờ biển Trung Quốc.

Trước đó, vào đầu tuần này, Cục Hải sự Trung Quốc công bố tọa độ của một giàn khoan khác là Nam Hải số 9 dự kiến sẽ được triển khai ngay gần vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam trước khi hết ngày thứ Sáu (20/6).

Theo Reuters, cả 4 giàn khoan nói trên đều được vận hành bởi Công ty Dịch vụ mỏ dầu (COSL), đơn vị trực thuộc của Tập đoàn Dầu khí Hải dương Quốc gia Trung Quốc (CNOOC). Chính COSL cũng là đơn vị vận hành giàn khoan Hải Dương 981.

Ba giàn khoan trong số trên là giàn khoan nước sâu, còn một là giàn khoan nước nông.

Khi được hỏi về việc Bắc Kinh triển khai thêm giàn khoan trên biển Đông, phát ngôn viên Hoa Xuân Oánh nói trong cuộc họp báo hàng ngày của Bộ Ngoại giao Trung Quốc ngày 20/6: “Về những hoạt động bình thường này, không cần thiết phải quan tâm nhiều quá hay có những suy diễn đặc biệt. Xin đừng lo ngại, sẽ không có bất kỳ vấn đề gì”.

Thời báo Hoàn cầu, một tờ báo trực thuộc tờ Nhân dân Nhật báo của Trung Quốc, dẫn lời ông Zhuang Guoto, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Đông Nam Á thuộc Đại học Hạ Môn nói rằng, việc Trung Quốc triển khai thêm giàn khoan trên biển Đông là một “động thái chiến lược”.

“Việc gia tăng số lượng giàn khoan tất yếu sẽ đụng chạm tới sự nhạy cảm của Việt Nam và Philippines”, ông này nói.