Trên thực tế thì những chiếc máy khí dung giờ đây đã trở nên quá đỗi quen thuộc với rất nhiều người, đặc biệt là với những gia đình có trẻ nhỏ. Bởi trong khoảng một vài năm trở lại đây, cứ hễ trẻ bị ho, sổ mũi nhiều nhiều một chút là khi đi khám gần như chắc chắn sẽ được chỉ định xông mũi họng, ít nhất là với nước muối sinh lý.  Ưu điểm hơn nhược điểm. Khí dung là một phương pháp được chỉ định điều trị thay thế đường uống cho một số bệnh lý về tai mũi họng, đường hô hấp như viêm mũi mạn tính, cấp tính, viêm xoang mạn tính, viêm họng, viêm thanh quản, suyễn… Máy phun khí dung sẽ chuyển thuốc thành các hạt dạng khí, sương mịn và dùng áp lực phun của động cơ máy để đẩy các hạt thuốc vào sâu trong phế quản, phế nang, giúp hạn chế được các tác dụng phụ do thuốc uống trực tiếp gây nên như là gây rối loạn tiêu hoá, ảnh hưởng dạ dày… Nhờ máy xông khí dung mà nhiều trẻ em đã không cần phải dùng thuốc uống như trước, nhất là với những trẻ khó uống thuốc.

Việc đưa thuốc đến đúng vị trí cần thiết cũng sẽ giúp hạn chế được các tác dụng phụ của thuốc lên toàn cơ thể. Ví dụ như với các loại thuốc có nguồn gốc corticoid. Nếu sử dụng corticoid dài ngày bằng đường tiêm hoặc uống sẽ đem lại rất nhiều tác dụng phụ nguy hiểm như loét dạ dày, loãng xương, mục xương, béo phì, nứt da, làm nặng thêm các bệnh tiểu đường, cao huyết áp... Dùng corticoid bằng đường hít đã được chứng minh là an toàn, hoàn toàn không gây các tác dụng phụ kể trên. Với các thuốc giãn phế quản, nếu dùng đường hít thì cũng sẽ làm giảm bớt phần nào những tác dụng phụ thường gặp khi uống hoặc tiêm như run tay, hồi hộp, nhịp tim nhanh...  Một ưu điểm khác của việc dùng máy xông khí dung để xông thuốc là có thể đưa thuốc trực tiếp đến vị trí cần gây tác dụng một cách nhanh chóng (thường chỉ trong vòng 5 phút kể từ khi bắt đầu xông) nên rất hữu ích khi dùng để cấp cứu cắt cơn suyễn. Trong khi đó, nếu dùng thuốc bằng đường tiêm phải mất từ 15-30 phút và đường uống từ 30-60 phút mới có tác dụng. Nhìn chung, đây là sản phẩm nên có của mỗi nhà, đặc biệt nếu nhà bạn có trẻ nhỏ hoặc người già yếu. Bởi khi có chỉ định phải dùng máy xông khí dung (thường ít nhất là 1 - 2 lần/ngày trong khoảng ít nhất là từ 3 – 5 ngày), việc đi tới các phòng khám, bệnh viện để xông cũng có thể khiến mọi người dễ bị lây chéo các bệnh khác. Đó là chưa kể các bình xông, mặt nạ chụp khi xông ở các phòng khám, bệnh viện thường dễ bị lắp lệch, không kín do thường bị tái sử dụng nhiều lần với tần suất cao. Điều đó có thể làm thuốc xông bị rò rỉ, chảy ra ngoài gây hao hụt, giảm định lượng liều thuốc sử dụng và làm giảm hiệu quả điều trị.

Dùng đúng cách sẽ không… rước hoạ. Việc mua máy xông khí dung để dùng tại nhà không có nghĩa là để bạn có thể thoải mái dùng bất kì khi nào bạn thích hay tái sử dụng đơn thuốc đã kê trước đó của bác sĩ một cách tuỳ tiện. Bởi trên thực tế, kể cả khi bạn dùng máy chỉ để xông nước muối sinh lý thì chúng vẫn có thể gây ra những chứng bệnh ngoại ý. Nếu bạn lạm dụng xông mũi bằng nước muối sinh lý, mũi bạn sẽ thường xuyên bị ẩm ướt. Đây sẽ là môi trường thuận lợi để vi khuẩn sinh sôi, phát triển nên sẽ khiến người xông mũi thường xuyên dễ bị bệnh hơn. Để phòng bệnh, ngăn ngừa cảm cúm, viêm nhiễm đường hô hấp, tốt nhất bạn chỉ nên xông mũi bằng nước muối sinh lý khoảng 1 – 3 lần/tuần. Để trị bệnh thì thông thường cũng chỉ khoảng 2 – 4 lần/ngày trong khoảng 3 – 5 ngày liên tục. Việc dùng máy khí dung để xông thuốc (về loại thuốc, liều lượng dùng, cách pha thuốc) cần theo đúng chỉ định của bác sĩ kê cho từng lần bị bệnh. Bạn không nên tự ý ra hiệu thuốc mua thuốc xông vì không thể lường trước bệnh tình nặng nhẹ của người thân. Việc sử dụng kháng sinh, kháng viêm lâu dài hoặc lạm dụng sẽ có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho sức khoẻ, đặc biệt là tình trạng kháng thuốc. Khi đã được kê đơn thì tốt nhất nên sử dụng đúng liều lượng và đảm bảo đúng thời gian xông thuốc, loại thuốc. Với trẻ nhỏ nên chú ý để bé ngồi yên để tránh việc thất thoát lượng thuốc khi xông làm giảm hiệu quả điều trị bệnh. Nguy cơ khi điều trị không đúng là không những không chữa được bệnh mà còn làm cho bệnh nặng hơn. Bởi khi dùng thuốc kháng sinh, kháng viêm, các vi khuẩn có lợi trong cơ thể bị suy giảm, sức đề kháng kém đi sẽ làm cho người bệnh dễ bị mắc các bệnh hô hấp nặng hơn hoặc càng về sau càng khó chữa, lâu khỏi hơn… Chính vì thế nên việc xông thuốc bằng khí dung cũng có thể gây ra các tác dụng phụ như ho, khàn giọng, nhiễm nấm vùng hầu họng, kích thích niêm mạc hầu họng hoặc kích thích da mặt nếu sử dụng mặt nạ. Để phòng tránh các tác dụng phụ này, người sử dụng máy xông khi dung cần súc miệng và dùng sữa rửa mặt sau mỗi lần xông.

Lưu ý khi chọn mua và sử dụng: - Khi mua máy, tốt nhất bạn nên chọn loại máy có xuất xứ và nguồn gốc rõ ràng, mua máy ở những địa chỉ đáng tin cậy để đảm bảo chất lượng của máy và được bảo hành đầy đủ. Các thương hiệu máy có uy tín như Omron, Beuer… hiện nay đều có những mức giá khoảng từ 700 – 800.000đ trở lên. - Khi chọn máy, bạn nên ưu tiên những dòng máy nhỏ gọn, vừa dễ cất giữ, vừa tiện lợi nếu cần mang đi xa. - Trên thị trường hiện có 2 loại máy xông khí dung đó là loại máy xông nén khí và máy xông siêu âm.  + Máy xông nén khí có ưu điểm là giá rẻ, máy khoẻ, độ bền cơ học rất cao nhưng thường to nặng, độ ồn lớn và kích thước hạt phun sương to hơn. Máy này nhìn chung phù hợp với những bệnh lý viêm mũi họng thông thường hơn. + Máy xông siêu âm có ưu điểm là hạt phun nhỏ, mịn (đặc biệt hiệu quả trong điều trị các bệnh về phế quản, hen suyễn…), chạy rất êm (thậm chí bạn còn có thể dùng máy cả khi người nhà đang ngủ bên cạnh) nên rất phù hợp nếu nhà có trẻ nhỏ nhạy cảm, sợ âm thanh lớn.. Tuy nhiên, hạn chế của dòng máy này thường là có độ bền cơ học không cao, giá nhìn chung cao hơn loại máy nén khí. - Trong quá trình sử dụng, bạn nên chú ý vệ sinh máy khí dung thường xuyên, nhất là bộ phận lọc không khí, đường ống dẫn khí để hạn chế bụi, vi khuẩn và nấm mốc theo đường xông vào cơ thể gây bệnh. Tốt nhất bạn nên cất ngay lốc máy vào hộp kín, khô sau mỗi lần xông để tránh bụi rơi vào máy.  - Bạn cần luôn giữ ống dẫn khí khô ráo. Nếu chẳng may ống bị hấp hơi hoặc bị nước rơi vào bên trong, hoặc là khi bạn tráng rửa ống dẫn khí, bạn cần cắm một đầu ống dẫn khí vào máy và một đầu để không rồi bật máy cho chạy đến khi ống dẫn khí khô. - Bạn tuyệt đối không dùng tay bịt đường ống dẫn khí khi máy đang chạy vì như thế sẽ làm hỏng lốc máy. - Các bộ phận của bình xông, mặt nạ xông nên được rửa sạch dưới vòi nước chảy ngay sau mỗi lần dùng. Trước khi sử dụng lại, bạn cần tiệt trùng chúng bằng nước sôi hoặc dung dịch sát trùng rồi để khô ở khu vực không khí sạch sẽ.

Tâm An