Đó là một trong những đề xuất của Bộ Tài nguyên và Môi trường với Chính phủ nhằm giải quyết tốt hơn tranh chấp về đất đai.

Theo đề xuất của Bộ Tài nguyên và Môi trường, cơ quan tài phán này sẽ trực thuộc Chính phủ, có quy chế hoạt động riêng và được tổ chức ở 3 cấp là Trung ương, cấp vùng tỉnh và cấp vùng huyện.

Trong trường hợp không tổ chức hệ thống tài phán Nhà nước về đất đai thì tổ chức hệ thống Tòa đất đai. Cơ cấu của cơ quan tòa chuyên ngành này cũng sẽ tương tự như hệ thống tài phán là cơ quan Trung ương lãnh đạo thống nhất hệ thống trong cả nước.

Giả sử nếu các 2 hệ thống cơ quan này không được tổ chức thì cơ quan ra quyết định hành chính hoặc có hành vi hành chính bị khiếu nại sẽ có trách nhiệm giải quyết tranh chấp lần đầu. Nếu vẫn còn tiếp diễn khiếu nại thì sẽ chuyển sang Tòa án Hành chính giải quyết.

Trao đổi với báo giới bên lề Hội nghị kiểm điểm công tác quản lý Nhà nước về tài nguyên - môi trường, Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Đặng Hùng Võ cho biết, việc thành lập hệ thống cơ quan quan tài phán là rất cần thiết trước tình hình khiếu nại, tố cáo liên quan đến đất đai ngày càng tăng và phức tạp.

Con số thống kê của Bộ Tài nguyên và Môi trường cho thấy, tính từ năm 2003 đến 2006 đã có 7.197 lượt công dân đến cơ quan Bộ “kêu” về đất đai. Riêng năm 2006 đã có đến 2.735 lượt người đến Bộ “kêu” về đất đai, tăng 7 lần so với con số 943 lượt của năm 2003.

Đó là chưa kể số đơn thư khiếu nại, tố cáo về đất đai còn lớn hơn rất nhiều với bình quân 8.000 đơn/năm và liên tục tăng qua từng năm từ 5.112 lượt năm 2003 lên 9.897 lượt trong năm 2006.