Trong kỳ đánh giá tháng 10/2024, FTSE Russell tiếp tục giữ nguyên Việt Nam ở vị trí theo dõi để nâng hạng lên thị trường mới nổi hạng 2. Việt Nam được thêm vào danh sách này từ tháng 9 năm 2018 tuy nhiên từ đó đến nay vẫn còn quá nhiều lý do để chưa nâng cấp được lên thị trường mới nổi thứ cấp.

Lý do chưa được nâng cấp là Việt Nam vẫn chưa đáp ứng tiêu chí "Chu kỳ thanh toán (DvP)", hiện đang được xếp loại là "Hạn chế" do thực tế thị trường yêu cầu kiểm tra trước giao dịch để đảm bảo có sẵn vốn trước khi thực hiện giao dịch.

Ngoài ra, cần có sự cải thiện trong quy trình đăng ký tài khoản mới, vì thực tế thị trường hiện tại đang kéo dài quá trình đăng ký. Việc tạo điều kiện cho hoạt động giao dịch giữa các nhà đầu tư nước ngoài ở các cổ phiếu đã cạn room hoặc sắp cạn room nước ngoài cũng được coi là quan trọng. 

Nhận định về triển vọng nâng hạng mới đây, Chứng khoán Rồng Việt cho rằng mặc dù, Hội đồng Quản trị Chỉ số FTSE Russell quyết định giữ lại Việt Nam trong Danh sách theo dõi trong kỳ đánh giá thường niên tháng 9 năm 2024 do hai tiêu chí còn lại vẫn chưa được đáp ứng kể từ đợt đánh giá tháng 3/2024. Tuy nhiên, khác với đợt trước, FTSE Russell đã ghi nhận nỗ lực của Chính phủ Việt Nam, cũng như Ủy ban Chứng khoán đối với việc cải cách thị trường khi tổ chức này nhắc đến Thông tư 68/2024 được ban hành ngày 18/9/2024 và có hiệu lực từ 2/11/2024.

Cụ thể, theo Thông tư, các nhà đầu tư tổ chức nước ngoài sẽ được phép mua cổ phiếu mà không cần phải có đủ tiền trước khi đặt lệnh (prefunding). Đây được xem là giải pháp cho cho hai tiêu chí cuối cùng này.

Khoảng cách từ thời điểm Thông tư có hiệu lực đến đợt xem xét định kỳ tháng 3/2025 là đủ dài để các bên liên quan thực thi và tuyên truyền đến các nhà đầu tư quốc tế về chính sách mới này. Do đó, VDSC kỳ vọng rằng, thị trường chứng khoán Việt Nam với các tiêu chí đều được đáp ứng sẽ được nâng hạng khi được FTSE Ressell đánh giá lại trong đợt đánh giá tháng 3/2025 và chính thức có hiệu lực kể từ đợt đánh giá tháng 9/2025.

Nâng hạng thị trường lên “Mới nổi thứ cấp” theo đánh giá của tổ chức FTSE Rusell sẽ mang lại một quy mô vốn khiêm tốn từ các quỹ tham chiếu chỉ số so với các quỹ tham chiếu MSCI Emerging Market Index.

FTSE và MSCI là hai tổ chức được các quỹ đầu tư toàn cầu tín nhiệm trong việc tham chiếu hiệu suất đầu tư dựa trên mục tiêu đầu tư theo hạng thị trường. Ngoài MSCI, FTSE LSEG là một trong những công ty dịch vụ tài chính lớn cung cấp cơ sở hạ tầng thị trường tài chính hàng đầu thế giới và cung cấp dữ liệu tài chính, phân tích, tin tức và đặc biệt là các sản phẩm chỉ số cho hơn 40.000 khách hàng tại hơn 170 quốc gia.

Trong đó, các sản phẩm chỉ số FTSE Global Equity Index Series (FTSE GEIS) cung cấp một khung chỉ số cổ phiếu toàn cầu gồm hơn 19.000 chứng khoán thuộc các nhóm vốn hóa lớn, trung bình, nhỏ và siêu nhỏ từ 49 thị trường phát triển và mới nổi trên toàn thế giới.

Có hơn 2,21 nghìn tỷ đô la tài sản (AUM) được quản lý theo dõi các chỉ số FTSE GEIS, được sử dụng là mốc chuẩn cho các chiến lược được quản lý chủ động và làm nền tảng cho các phương tiện đầu tư được quản lý thụ động như ETF. Trong đó chỉ có 23 tỷ USD tham chiếu các sản phẩm chỉ số theo phân hạng thị trường của FTSE. Đây là một con số khiêm tốn so với quy mô các quỹ tham chiếu các sản phẩm tương tự của tổ chức MSCI. Mặc dù thị phần về các sản phẩm tham chiếu chỉ số của FTSE không kém hơn so với MSCI quá nhiều. 

Sự chênh lệch lớn này có thế đến từ thế mạnh sản phẩm chỉ số theo quốc gia của FTSE khi lấy Việt Nam làm ví dụ. Có nhiều quỹ rót vào thị trường Việt Nam chọn FTSE làm chỉ số tham chiếu hơn chỉ số của MSCI.

Vì vậy, việc nâng hạng lên thị trường “Mới nổi thứ cấp/Secondary Emerging market" theo đánh giá của FTSE sẽ chỉ mang lại một quy mô vốn khiêm tốn từ các quỹ tham chiếu chỉ số FTSE Emerging Index. Tuy nhiên, VDSC cho rằng, việc nâng hạng này sẽ mang lại ý nghĩa biểu tượng cho chất lượng thị trường chứng khoán Việt Nam và có thế giúp các quỹ chỉ số FTSE Vietnam Index thu hút thêm một lượng vốn đáng kể.