Quỹ Tiết kiệm nhà ở sẽ cho các đối tượng tham gia quỹ vay để mua, thuê, cải tạo hoặc sửa chữa nhà ở khi đã đóng tiền vào quỹ tối thiểu bằng khoảng 30% tổng số tiền dự kiến vay và thời gian đóng quỹ tối thiểu từ 5 năm trở lên.

Đó là nội dung đáng chú ý trong đề án Quỹ tiết kiệm phát triển nhà ở vừa được Bộ Xây dựng trình Thủ tướng phê duyệt.

Cụ thể, đối với trường hợp là hộ gia đình, cá nhân thì quỹ sẽ cho các đối tượng tham gia quỹ vay để mua, thuê mua nhà ở xã hội hoặc để cải tạo, sửa chữa nhà ở khi có đủ 3 điều kiện sau: đã đóng tiền vào quỹ tối thiểu bằng khoảng 30% tổng số tiền dự kiến vay để mua, thuê mua nhà ở xã hội hoặc để cải tạo, sửa chữa nhà ở; đã tham gia đóng quỹ tối thiểu từ 5 năm trở lên, với mức đóng được chia đều hàng tháng và thuộc diện được mua, thuê mua các loại nhà ở xã hội.

Mức tiền được vay thêm tối đa bằng 2 lần tổng số tiền đã đóng vào quỹ (mức vay cụ thể sẽ do quỹ tại từng địa phương tính toán căn cứ vào nguồn vốn, giá nhà tại địa phương...). Việc cho vay được thực hiện theo nguyên tắc ưu tiên, ai có thời gian đóng dài hơn thì được ưu tiên vay trước.

Theo Bộ Xây dựng, quy định mức cho vay thêm này được dựa trên cơ sở tham khảo kinh nghiệm hoạt động của các quỹ tiết kiệm dạng “mở” tại một số nước trên thế giới,...

Về thời gian trả nợ, đề án quy quy định người vay phải trả đều hàng tháng cho quỹ trong thời hạn tối đa là 15 năm, tính từ ngày được vay thêm để mua, thuê mua hoặc cải tạo, sửa chữa nhà ở.

Quy định này được xác định trên cơ sở nghiên cứu thời gian làm việc của một người lao động (thời gian làm việc khoảng từ 25 - 35 năm, sau từ khoảng 5 hoặc 7 năm thì có thể tạo lập nhà ở và sau 10 - 15 năm tiếp theo thì sẽ trả hết khoản nợ vay), đồng thời có sự tham khảo kinh nghiệm hoạt động của các quỹ tiết kiệm tại một số nước trên thế giới.

Bộ Xây dựng cũng đề xuất lãi suất huy động của quỹ thấp hơn lãi suất thương mại và bảo đảm ổn định trong một thời hạn nhất định theo từng gói tiết kiệm do Hội đồng quản lý quỹ quyết định (dự kiến từ 5 - 7%). Lãi suất cho vay tối đa bằng lãi suất huy động cộng thêm 1,5% chi phí quản lý (mức phí này tương đương với mức thu thấp nhất của mô hình quỹ tiết kiệm nhà ở tại một số nước trên thế giới).
   
Đối với trường hợp cho doanh nghiệp đầu tư xây dựng nhà ở xã hội vay muốn được vay phải có dự án đầu tư xây dựng nhà ở xã hội và đã có thiết kế kỹ thuật của dự án được phê duyệt. Số tiền được vay từ quỹ tối đa bằng 50% tổng vốn đầu tư xây lắp của dự án nhà ở xã hội (bao gồm cả chi phí trang thiết bị của nhà ở đó).
   
Về cơ chế hoạt động của quỹ, đề án nêu rõ, quỹ phát triển và tiết kiệm nhà ở hoạt động theo nguyên tắc: “không giao dịch trực tiếp với người tham gia tiết kiệm mà uỷ thác cho một hoặc nhiều ngân hàng thương mại của Nhà nước thực hiện giao dịch”.

Theo đó, khi người có nhu cầu tham gia tiết kiệm nhà ở sẽ đến ngân hàng này ký hợp đồng tiết kiệm và mở một tài khoản cá nhân tại một ngân hàng thương mại do quỹ ủy thác giao dịch; hàng tháng người tham gia quỹ sẽ chuyển tiền tiết kiệm theo thoả thuận vào tài khoản này. Mọi giao dịch với người tham gia quỹ sẽ thực hiện trực tiếp tại ngân hàng này.

Quỹ sẽ phối hợp với ngân hàng được thực hiện nhận uỷ thác kiểm tra, giám sát các hoạt động này.
   
Trong trường hợp người tham gia quỹ không có nhu cầu vay để tạo lập hoặc cải tạo, sửa chữa nhà ở thì sẽ được quỹ thanh toán cả gốc và lãi nhưng mức lãi suất được hưởng sẽ cao hơn lãi suất mà quỹ huy động là 2%/năm.

Bộ Xây dựng cho biết, trước quỹ tiết kiệm nhà ở sẽ được thành lập và hoạt động tại 2 địa phương có nhu cầu bức xúc về nhà ở là thành phố Hà Nội và Tp.HCM. Sau một thời gian thực hiện (khoảng sau 7 năm, trong đó thời gian đóng quỹ là 5 năm và 2 năm là thời gian thực hiện cho vay) thì Bộ Xây dựng sẽ sơ kết, đánh giá để trình Thủ tướng Chính phủ cho phép áp dụng rộng rãi tại các địa phương khác trong cả nước.